04 DECEMBER 2023
Een hoogtepunt van de reis door Japan was volgens directeur Menrike Menkveld-Beukers het bezoek aan een ziekenhuis. “Het Shinshu University Hospital gaf ons letterlijk een kijkje in de keuken. Van de ruimte waar kratten met verse groenten werden aangeleverd tot een speciaal deel in de keuken waar koks specifieke diëten voor patiënten bereiden.” Het ziekenhuis was een van de bestemmingen tijdens de reis die Menkveld-Beukers en alliantie-voorzitter en cardioloog Tom van Loenhout maakten door Japan.
“We wilden de bestaande samenwerkingen met Japan uitbouwen en nieuwe samenwerkingen opzetten”, aldus Menkveld-Beukers. De reis van 16 tot en met 20 oktober ging daarom langs bestaande en potentiële nieuwe partijen. Daarnaast sprak Van Loenhout op het MedTech seminar in Tokyo, dat mede georganiseerd werd door OostNL. Ook experts van One Planet Research Center, Imec en Invest in Holland Life Sciences & Health spraken op het seminar en bezochten samen met de alliantie organisaties.
Japan is interessant voor samenwerking op het gebied van voeding en leefstijl, legt Van Loenhout uit. “Japanners worden gemiddeld het oudst. Dat komt onder anderen door hun voeding: de mensen eten er traditioneel gezien weinig vlees en juist veel eiwitrijke groente, soja, tofu en vis. In het verleden hadden Japanners daarom minder hart- en vaatziekten en was hun cholesterolwaarde lager dan die van Europeanen en Amerikanen.”
Voor Japanse bedrijven is de alliantie juist interessant omdat het een cluster is van kennisinstituten, ziekenhuizen en bedrijven in Nederland. “Ons netwerk van kennisdeling en praktijkgericht onderzoek is uniek”, zegt Menkveld-Beukers. Het eerdere project “Cater with Care” bewees hoe effectief het is. Als proeftuin werden in Ziekenhuis Gelderse Vallei nieuwe eiwitverrijkte sappen, soepen en toetjes ingezet om ondervoeding onder patiënten tegen te gaan. Dat leidde tot hogere eiwitinname en inmiddels hebben ziekenhuizen en zorginstellingen door heel Nederland hun assortiment aan eiwitrijke producten aangepast.
Vijf jaar geleden ging Van Loenhout voor het eerst naar Japan. “We werken sindsdien al met diverse bedrijven samen, bijvoorbeeld met Asahimatsu. Zij maken voedingsmiddelen van tofumeel met een hoog eiwitgehalte. In een studie zagen we goede effecten op cholesterol. Bovendien helpt het de eiwittransitie: we willen minder dierlijke eiwitten, maar nog wel een volwaardige voeding hebben. Dat willen we uitzoeken en onderbouwen.”
Dit keer bezocht de alliantie de R&D-afdeling van het bedrijf Nissin, een grote producent van noedels en afgeleide producten. Het bedrijf is partner in het Imagine-project. “In dit project ontwikkelen we gepersonaliseerde voeding uit een 3D-voedselprinter,” vertelt Menkveld-Beukers. “We kijken naar herstelvoeding die rekening houdt met de lichaamssamenstelling van de patiënt, eventuele chronische ziekten, en een specifiek doel zoals spieropbouw of juist hogere weerstand. Nissin levert de grondstoffen. In de studie in ZGV stemmen we de innovatie af op de zorgpraktijk, bekijken we welke patiëntgegevens nodig zijn en vertalen we die gegevens naar voedingsbehoeften.”
Op uitnodiging van Asahimatsu bezocht de alliantie het eerdergenoemde Shinshu academisch ziekenhuis om diens uitwerking van patiëntvoeding te zien. “Net als bij de alliantie is ook hier interesse in voeding”, aldus Van Loenhout. “Een van de artsen sprak over zijn studies, onder meer met tofumeel. Ze nemen veel lokale producten af en bereiden zelf alle maaltijden. Daarbij monitoren ze ook de hoeveelheid vitaminen en mineralen die iemand binnenkrijgt met de voeding. Dat is interessant, dus we gaan kijken hoe we met hen kunnen samenwerken.”
In de zorg groeit de behoefte om de gezondheid van patiënten beter te kunnen volgen in de tijd. Nieuwe technologie biedt daar kansen voor en dit onderwerp stond daarom centraal op het MedTech-seminar bij de Nederlandse ambassade in Tokyo. Van Loenhout gaf een presentatie namens de alliantie. “De belangrijkste boodschap was om te laten zien wat we doen: we verbeteren de gezondheid van patiënten via hun voeding, en voor voeding op maat kunnen we nieuwe technologieën goed gebruiken. Daarom willen we de samenwerking met bedrijven en belangrijke spelers zoals One Planet Research Center en Imec intensiveren.”
Van Loenhout lichtte ook nieuwe projecten toe, zoals het RECENTRE-project van de vier technische universiteiten in Nederland dat zich richt op deze monitoring. De alliantie is bij dit project betrokken via Wageningen Universiteit & Research. “Om mensen op maat te kunnen adviseren over eten en leefstijl, is meer inzicht nodig in persoonlijke voedingsbehoeften en -risico’s”, zegt Menkveld-Beukers. “Innovatieve monitoring kan helpen bij begeleiding en gedragsverandering. Met slimme pleisters kun je er misschien achter komen of iemand een vitaminetekort heeft en dat er een seintje komt om actie te ondernemen. Zo kunnen we sneller bijsturen, aansluiten op wensen van de doelgroep en mensen ondersteunen bij leefstijlveranderingen uit hun behandelplan.”
De reis heeft zijn vruchten afgeworpen. Een nieuwe samenwerking is in de maak met een Japans onderwijsinstituut over voeding in de zorg, vertelt Van Loenhout. Met Asahimatsu ondertekende de alliantie een samenwerkingsovereenkomst. Half november kwam het bedrijf op bezoek in ziekenhuis Gelderse Vallei om mee te kijken en te proeven in welke producten het tofumeel verwerkt kan worden. Van Loenhout zegt dat de diëtist van ZGV al enthousiast is over het eiwitrijke meel met interessante aminozuursamenstelling: “Het laat zich makkelijk gebruiken. De eerste stappen zijn cakejes en sauzen.”
Onze digitale nieuwsbrief verschijnt regelmatig