16 DECEMBER 2021

Leeruitkomsten overgewicht en leefstijl bieden richtlijn voor zorgopleidingen

Artsen en verpleegkundigen kunnen een belangrijke rol spelen in de preventie en aanpak van overgewicht, maar in de opleiding is hier nog maar beperkt aandacht voor. Het Ministerie van VWS ziet dit probleem en onderschrijft dat er extra aandacht voor dit onderwerp nodig is in de curricula van de opleidingen verpleegkunde en geneeskunde. Daarom organiseerde Alliantie Voeding in de Zorg samen met Partnerschap Overgewicht Nederland (PON) en de Hogeschool Utrecht (HU) eind november 2021 een webinar. Meer dan 75 deelnemers namen deel en kregen handvatten om aan de slag te gaan met onderwijsvernieuwing in de opleidingen voor verpleegkunde en geneeskunde.

Leeruitkomsten overgewicht en leefstijl bieden richtlijn voor zorgopleidingen

Meer dan 75 deelnemers kregen de Leeruitkomsten van Overgewicht & Leefstijl in Zorgopleidingen gepresenteerd

Leeruitkomsten

Het project Overgewicht & Leefstijl in Zorgopleidingen werkt met een breed netwerk van onderwijsinstellingen, inhoudelijke organisaties en experts aan behoeften in het onderwijs, studiemateriaal en onderwijspilots. Docenten en opleiders benadrukten de wens voor het ontwikkelen van leeruitkomsten. Heleen Scholten, docent bij de vakgroep voeding aan de Hogeschool Utrecht, en lid van het coördinatieteam, presenteerde het net verschenen document "Leeruitkomsten Overgewicht & Leefstijl in Zorgopleidingen". Tijdens het webinar vertelde ze over de ontwikkeling en inhoud. ‘Dit project startte vanuit de vraag wat er nodig is om onderwijs over overgewicht en leefstijl op te nemen in het curriculum. Vervolgens zijn leeruitkomsten opgesteld voor het wo, hbo en mbo en zijn deze afgestemd en bijgesteld met zes zorgopleidingen die binnen dit project een onderwijspilot uitvoeren. Het coördinatieteam heeft ervoor gekozen het aantal leeruitkomsten te beperken, zodat ze integraal getoetst kunnen worden en bij implementatie het eigen karakter en structuur van een opleiding niet in de weg staan. Op basis van CanMEDS-rollen zijn er drie leeruitkomsten geformuleerd. ‘De eerste richt zich op het signaleren van de risico’s voor overgewicht en het bespreekbaar maken met de cliënt,' legt Heleen uit. ‘De tweede gaat over het bevorderen van de gezondheid, communicatie en de vertrouwensrelatie aangaan. De derde benadrukt het belang van interprofessioneel werken.'

Complex

Eline van der Valk, internist i.o. en arts-onderzoeker bij het Centrum Gezond gewicht van het Erasmus MC, vertelde tijdens het webinar meer over de complexiteit van overgewicht en obesitas. ‘Het beeld dat we hebben van overgewicht en obesitas is weinig bewegen, veel eten. Terwijl obesitas eigenlijk heel complex is en er allerlei mechanismen in het lichaam anders afgesteld staan. Als het buikvet toeneemt ontstaan ontstekingsfactoren en hormonen die op het hele lichaam effect hebben,' legt Eline uit. ‘Hierdoor is obesitas een oorzaak of bijdragende factor van allerlei aandoeningen en daarom is kennis over dit probleem onmisbaar in medische opleidingen.’ Zorgprofessionals moeten op individueel niveau kunnen kijken naar de oorzaak van het overgewicht en de belemmerende factoren bij het verliezen van gewicht. Daarnaast is het belangrijk om het stigma rond overgewicht te verminderen. Als zorgprofessional kan je een belangrijke rol spelen bij het wegnemen van vooroordelen.’

Meer aandacht in opleiding

In diverse workshops bespraken opleiders en docenten van mbo-, hbo- en wo-opleidingen hoe ze het vergroten van aandacht voor leefstijl en overgewicht intern hoger kunnen agenderen of wat ze al hebben gedaan om het te inbedden in het curriculum, lees hier het verslag van het webinar. ‘Het is geweldig dat zoveel opleidingen deelnamen aan het webinar,’ zegt projectleider Menrike Menkveld-Beukers. ‘Er waren deelnemers van acht universiteiten, elf hbo-v opleidingen en zes mbo-v scholen uit heel Nederland aanwezig.Het project zal vanaf volgend jaar reeds aangesloten opleidingen ondersteunen in het toepassen van onderwijsmateriaal en de uitwisseling tussen de scholen faciliteren via een lerend netwerk. Nieuwe opleidingen zijn van harte welkom om aan te sluiten bij het project en het lerend netwerk. Er komt begin volgend jaar een digitale bibliotheek met voor zowel docenten als studenten een schat aan informatie (wetenschappelijke artikelen, boeken, websites, filmpjes, podcasts en lesmateriaal) over alle facetten rond het thema. Tevens draagt de door het coördinatieteam ontwikkelde digitale escaperoom bij aan het gemakkelijker implementeren van onderwijs over overgewicht en leefstijl. Binnenkort worden ook kennisclips rondom overgewicht opgeleverd. Verschillende onderwerpen zullen aan bod komen, zoals oorzaken van overgewicht, interprofessioneel werken en bespreekbaar maken van overgewicht en obesitas. Daarmee integreren we de inzichten die in kaart zijn gebracht voor verpleegkunde en geneeskunde en maken materialen die goed toepasbaar zijn.’ Zie ook Rapport Perspectieven op verpleegkunde-onderwijs over overgewicht en leefstijl.

Overgewicht & Leefstijl in Zorgopleidingen is een project van de Alliantie Voeding in de Zorg en wordt uitgevoerd met Partnerschap Overgewicht Nederland (PON) en de Hogeschool Utrecht (HU) in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).

Interesse of vragen, mail info@alliantievoeding.nl

Lees meer over het project


Schrijf u nu in voor onze nieuwsbrief!

Onze digitale nieuwsbrief verschijnt regelmatig

Bekijk hier de laatste nieuwsbrief

Uw persoonsgegevens worden conform onze Privacy- en Cookieverklaring verwerkt. Uitschrijven kan onderaan iedere nieuwsbrief die u van ons ontvangt.