Samen op weg naar betere voedingszorg bij cardiometabole ziekten

De expertmeeting “Voeding & cardiometabole ziekten: naar onderbouwde adviezen” vond plaats in het inspirerende Smaakpark in Ede, midden in regio Foodvalley. Dr. Gerda Pot, programmacoördinator Alliantie Voeding in de Zorg, heette de bijna 30 deelnemers welkom en onderstreepte het belang van de meeting: ”Iedereen kent wel iemand met hart- en vaatziekten. Lang niet alle patiënten krijgen voedingsadvies. Dit terwijl het bekend is dat persoonsgericht voedingsadvies en een actieve leefstijl de kwaliteit van leven en het ziektebeloop verbeteren”. Onder het genot van een maaltijd verkenden deelnemers tijdens de tafelgesprekken alvast de verschillende perspectieven om voeding te integreren in de zorg bij cardiometabole aandoeningen: vanuit de arts, de diëtist, de patiënt en vanuit de beleidsmaker (incl. opleidingen). Met deze expertmeeting en de lopende onderzoeksprojecten, draagt de Alliantie Voeding in de Zorg bij aan de ambities van het Nationaal Preventieakkoord. Voedingsmaatregelen kunnen een belangrijke rol spelen in de behandeling van chronische ziekten en hiermee versterken we de rol van het ziekenhuis in agenderen en doorverwijzen bij voeding en leefstijl. Vanuit onderzoeken met Ziekenhuis Gelderse Vallei (ZGV) en Rijnstate wordt nu binnen de Regiodeal Foodvalley de verbinding met UMCU Utrecht (UMCU) gelegd om zo bij te dragen aan de gezondheid en welbevinden van patiënten met cardiometabole aandoeningen (in de regio). 

Van onderzoek naar betere zorg

Prof. Marianne Geleijnse van Wageningen University & Research (WUR) en Prof. Frank Visseren, cardioloog in het UMCU trapten de avond inhoudelijk af. Marianne benadrukte het belang van voedingsadviezen op basis van goed wetenschappelijk onderzoek. Daarom gaan we binnen het project van de Regiodeal Foodvalley met ziekenhuizen aan de slag om de RGV en Schijf van Vijf te gebruiken in de zorgpraktijk. “Patiënten die op zoek gaan naar informatie over voeding, ervaren een woud van voedingsadviezen. Als patiënten online gaan zoeken, komen ze veelal bij adviezen van mensen zonder ervaring in voeding. De Gezondheidsraad geeft, als multidisciplinair team, adviezen op basis van wetenschap, waarin ook rekening wordt gehouden met trends, zoals de huidige verschuiving naar meer plantaardige focus in de Richtlijnen Goede Voeding (RGV). Voeding heeft een effect op meerdere chronische aandoeningen en daarnaast ook ziekte-overstijgende gezondheidseffecten, zoals verbetering van de kwaliteit van leven. Dat onderstreept het belang van voedingsonderzoek binnen de zorg, bovenop bestaande behandelingen. Daarbij willen we niet alleen focussen op afzonderlijke risicofactoren maar op het gehele welzijn van de patiënt. ”

Frank illustreerde hoe een arts onderzoeksresultaten inzet in het cardiovasculair risicomanagement van een patiënt en hoe voedingskennis daarin past. Artsen zijn gewend aan bewijs op het niveau van gerandomiseerde klinische studies (RCT's) zoals bij geneesmiddelen de norm is. Er zou veel potentieel onbenut zijn als de voedingskennis hierbij niet benut zou worden. Vanuit zijn positie in diverse richtlijncommissies, vertelde Frank dat voeding in de internationale European Society of Cardiology (ESC) richtlijn ook een plaats heeft ter preventie van hart- en vaatziekten bij gezonde mensen. Deze rol staat wel onder druk omdat er te weinig klinische studies op dit gebied zijn die meegenomen kunnen worden bij het opstellen van richtlijnen. Ook noemde Frank dat voeding óók belangrijk is voor mensen die al hart- en vaatziekten of diabetes hebben, en dan vooral naast medicatie.

Onderzoekslijn cardiometabole aandoeningen

Na deze inleiding lichtten vijf promovendi hun onderzoek toe uit de onderzoekslijn cardiometabole aandoeningen van Alliantie Voeding in de Zorg. Esther Cruijssen (WUR) liet zien dat uit het Alpha Omega Cohort met 12 jaar follow-up blijkt dat de combinatie van goede voeding bovenop medicatie leidt tot een 30% lager sterfterisico. Nadia Bonekamp (UMCU) presenteerde haar systematische literatuur onderzoek naar voedingspatronen en het risico op hart- en vaatziekten. Door in kaart te brengen wat dit betekent voor patiënten in termen van extra gezonde levensjaren maakt ze een praktische vertaalslag naar de klinische praktijk. Ilse Evers (WUR) en Iris van Damme (WUR) vertelden de laatste stand van zaken van de Voed je Beter interventie onderzoeken bij respectievelijk patiënten met hart -en vaatziekten en patiënten met diabetes type 2. De Voed je Beter interventie zet met een intensieve begeleiding en gedragsveranderingstechnieken in op het verbeteren van voeding. Hierbij is het belangrijk het te hebben over voedingspatronen i.p.v. diëten. Tot slot presenteerde Lukas Hoes (UMCU) de opzet van zijn studie naar de effecten van plantaardige voedingspatronen bij patiënten met cardiometabole aandoeningen. De diverse onderzoeken worden mede mogelijk gemaakt vanuit de Regio Deal Foodvalley. 

Verschillende perspectieven

• Delen: