Voldoende vezels eten: digitaal, gepersonaliseerd voedingsadvies helpt

Ben Witteman, Maag-Darm-Lever-arts in Ziekenhuis Gelderse Vallei en hoogleraar aan Wageningen University & Research, is een van de begeleiders van Iris. Nicole de Wit, van Food & Biobased Research (WUR) is projectleider. Onlangs publiceerden zij hun eerste resultaten in de Journal of Public Health and Nutrition.

‘Slechts een op de tien Nederlanders eet voldoende vezels,’ vertelt Iris. ‘De gemiddelde vezelinname ligt aanzienlijk onder de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid van 30 gram voor vrouwen en 40 gram voor mannen. Op de korte termijn lukt het vaak wel om meer vezels te eten, zo blijkt uit onderzoek. Maar dit blijkt op de lange termijn lastig vol te houden. Interventies vergen veel persoonlijke begeleiding en zijn daardoor duur en arbeidsintensief. Met een digitaal, gepersonaliseerd advies is meer effect te behalen, in minder tijd.’

Vezelrijke alternatieven kiezen
Vanuit deze gedachte hebben de onderzoekers met diverse partners de website VezelUP ontwikkeld, die consumenten helpt om vezelrijke alternatieven te kiezen voor voedingsmiddelen die ze normaal eten, en om extra vezelrijke producten toe te voegen aan hun dagelijkse voedingspatroon. De website houdt rekening met wat deelnemers normaal eten, hun geslacht en hoe goed mensen – uitgaande van hun antwoorden op een psychologische vragenlijst – in staat zijn hun leefstijl te veranderen.  

De onderzoekers voerden met deze website een interventiestudie uit onder 81 gezonde Nederlanders zonder buikklachten. De ene helft kon de volledige website, met gepersonaliseerd advies, zes weken uitproberen. De andere helft kreeg alleen toegang tot het algemene deel van de website met daarop algemene informatie over vezels.

Effectieve website
Deelnemers die gebruik maakten van de website met gepersonaliseerd advies haalden statistisch significant vaker de aanbevelingen voor vezelinname (21% versus 4%) dan deelnemers die hun informatie haalden uit algemene brochures op de website. Beide groepen aten drie maanden na de interventie significant meer vezels dan ervoor. De deelnemers die het gepersonaliseerde advies hadden gekregen, consumeerden gemiddeld 132 kilocalorieën per dag minder, terwijl mensen met de algemene informatie gemiddeld juist 109 kilocalorieën meer binnenkregen. De onderzoekers leidden hieruit af dat het gepersonaliseerd advies ervoor zorgde dat deelnemers producten daadwerkelijk vervingen door een vezelrijk alternatief; ze gingen niet méér eten. Het persoonlijke advies werd meer gewaardeerd dan het algemene advies, en deelnemers gaven aan meer kennis te hebben van hoe zij hun vezelinname konden verhogen. Deelnemers in beide groepen vonden het vooral in het weekend lastig om genoeg vezels te eten.

Buikklachten verminderen
De onderzoekers kijken nu of de website ook meerwaarde heeft voor mensen met constipatie, oftewel verstopping. ‘We weten dat goede voeding buikklachten kan verminderen en er soms zelfs voor zorgt dat mensen minder of geen medicatie meer nodig hebben,’ zegt Ben Witteman. ‘Vezels spelen hierbij een hoofdrol. Ze houden de darmwand gezond en dragen bij aan een gunstige werking van de darm-microbiota. Juist voor darmpatiënten zou de website daarom uitkomst kunnen bieden.’  

Personalised Nutrition and Health
Het onderzoek is een van de projecten binnen het consortium Personalised Nutrition and Health. Vanuit de Alliantie Voeding in de Zorg zijn kernpartners Wageningen University & Research en Ziekenhuis Gelderse Vallei betrokken bij de studie. Naast TNO en de Maag Lever Darm Stichting (MLDS) doen ook diverse bedrijven mee: Sonneveldt, Sensus, Bolletje, Kelloggs, Nederlands Bakkerij Centrum en Roquette.

Bron: Rijnaarts I, de Roos NM, Wang T, Zoetendal EG, Top J, Timmer M, Bouwman EP, Hogenelst K, Witteman B, de Wit N. Increasing dietary fibre intake in healthy adults using personalised dietary advice compared with general advice: a single-blind randomised controlled trial. Public Health Nutrition. Cambridge University Press; 2020;:1–12. 

• Delen: