Interview met Marianne Geleijnse

Wat voor werk doe je?

‘Vanuit onderzoek, beleid en onderwijs houd ik me bezig met voeding en hart- en vaatziekten. Als hoogleraar aan Wageningen University & Research (WUR) onderzoek ik bijvoorbeeld binnen de langlopende Alpha-Omega Cohort-studie wat gezond eten inhoudt voor myocardinfarctpatiënten. Aan dit onderzoek doen ongeveer 5000 mannen en vrouwen mee die een hartinfarct hebben doorgemaakt. Zo blijkt dat gezonde voeding samenhangt met een 30% lager sterfterisico op de lange termijn, en dat regelmatig koffiedrinken, vezelrijke producten, onverzadigd vet en yoghurt daaraan bijdragen. Dit onderzoek is heel belangrijk omdat het inzicht geeft in wat voeding doet bovenop de reguliere behandeling voor mensen die al ziek zijn. Daar weten we nog weinig over.

Daarnaast geef ik aan WUR diverse vakken over voeding bij hart- en vaatziekten en ontwikkel ik samen met Alliantie Voeding in de Zorg lesmateriaal voor artsen. Daarbij vind ik het belangrijk om over te brengen hoe voedingsonderzoek werkt en wat je met voeding kunt bereiken, wat voeding in het lichaam doet, ook in interactie met medicatie.

Ook ben ik als vicevoorzitter bij de Gezondheidsraad verantwoordelijk voor de Richtlijnen Goede Voeding en advisering van onze overheid, op het brede terrein van de volksgezondheid.’

Wat betekent Alliantie Voeding in de Zorg voor je werk?

‘Alliantie Voeding in de Zorg biedt me een netwerk van partijen die dezelfde passie en visie delen: wij weten dat goede voeding van toegevoegde waarde is bovenop de reguliere behandeling en het medicatiegebruik. Voeding helpt niet alleen om het ziekterisico te verminderen, maar is ook belangrijk voor de vitaliteit en levenskwaliteit van de patiënt. Dankzij Alliantie Voeding in de Zorg kan ik met Ziekenhuis Gelderse Vallei en Rijnstate voedingsinterventies uitvoeren, zoals de Voed je Beter-studie. In dat onderzoek bekijken we de effecten van gepersonaliseerd voedingsadvies op de brede gezondheid van patiënten met diabetes en hart- en vaatziekten, waarbij we ook slaapkwaliteit, medicatiegebruik en voedingsvaardigheden meenemen. De onderzoeksresultaten worden zo veel mogelijk vertaald naar richtlijnen en geïmplementeerd in de klinische praktijk. We werken samen met de groep van professor Frank Visseren van UMC Utrecht en een groot aantal diëtisten. Zo helpen wij de ziekenhuizen om goed voedingsonderzoek uit te voeren en te verankeren in de zorg.

Via Alliantie Voeding in de Zorg leren we ook elkaars taal spreken: ik leer het medische jargon beter te begrijpen, en artsen het voedingsjargon. Dat helpt in het gezamenlijk overbrengen van onze boodschap. Via Alliantie Voeding in de Zorg geven artsen onderwijs aan WUR-studenten. Andersom werken voedingswetenschappers mee aan nascholingsactiviteiten en informatieavonden voor artsen en andere zorgprofessionals. Waar mogelijk worden daar ook patiënten bij betrokken. Zo slaan we binnen Alliantie Voeding in de Zorg bruggen tussen de voedingswetenschap en klinische praktijk.’

Waarom vind je voeding zo belangrijk?

‘Goede voeding heeft op het gehele lichaam een gunstig effect, niet alleen op cardiometabole gezondheid. Het vermindert ook het risico op andere ziektes, zoals bepaalde kankers, en verhoogt de kwaliteit van leven en slaap, de inzetbaarheid op de arbeidsmarkt. Zulke brede effecten bereik je niet met medicijnen.

Daarnaast richt ik me graag op de zorg omdat de voedingsboodschap daar vruchtbare bodem vindt: mensen van alle sociaaleconomische achtergronden maken gebruik van de zorg. Als ze gezondheidsproblemen ervaren, zijn ze extra ontvankelijk voor voedingsadvies. Zorginstellingen kunnen het goede voorbeeld geven, zowel aan patiënten, bezoekers als medewerkers. Vooral artsen kunnen een goede ambassadeur zijn voor een gezonde leefstijl. Daarbij is goede communicatie over voeding tussen arts en patiënt belangrijk, net als tussen zorgverleners onderling. Dat geldt ook voor het doorverwijzingsbeleid: in veel gevallen is er begeleiding nodig door een diëtist. Binnen de zorg valt op deze gebieden nog veel te verbeteren.’

**Wat heb je de afgelopen jaren aan ontwikkelingen gezien rond persoonsgericht, evidence based voedingsadvies in de zorg?**

‘Artsen worden zich steeds bewuster dat voeding een belangrijk onderdeel is van de medische behandeling en ze zijn bereid om voeding in te zetten, mits er voldoende wetenschappelijk bewijs is. En dat komt er gelukkig steeds meer, ook rond gedragsverandering. Voedingsadvies is inmiddels terecht gekomen in behandelrichtlijnen en protocollen. Zo hebben we als de Gezondheidsraad recent voedingsrichtlijnen bij type 2 diabetes gepubliceerd en werken we aan die voor hart- en vaatziekten. Ook binnen het Cardiovascular Risk Management en andere behandelrichtlijnen krijgt voeding een steeds grotere plek.’

Wat voor ontwikkelingen heeft Alliantie Voeding in de Zorg de afgelopen vijftien jaar meegemaakt?

‘Alliantie Voeding in de Zorg is sinds haar oprichting een serieuze partij geworden. Tegenwoordig kom ik haar overal in mijn werk tegen, zoals bij samenwerking met artsen en projecten binnen het Nationaal Preventieakkoord en de Regio Deal Foodvalley. Ze is een drijvende kracht als het gaat om goede voeding binnen de gehele zorgketen en verbindt veel partners. Mede door haar grote netwerk en expertise organiseerden we laatst een succesvolle expertmeeting over de inbedding van voedingsadvies in de behandeling van cardiometabole aandoeningen.‘

Wat wens je ons toe?

‘Ik wens Alliantie Voeding in de Zorg toe dat het een sterk merk blijft dat steeds zichtbaarder wordt, binnen en buiten Nederland. Ik hoop dat de kennis en ervaringen rondom voeding in de zorg worden uitgerold naar andere ziekenhuizen en zorginstellingen, waaronder academische centra waarmee we ook complexere patiënten kunnen bereiken. De samenwerking met academische ziekenhuizen ontstaat nu mede door de Regio Deal Foodvalley, waar UMC Utrecht aan meedoet. Ik hoop ook dat we onze regionale best practices breder laten zien, zoals aan beleidsmedewerkers en subsidiegevers.

Daarnaast wens ik Alliantie Voeding in de Zorg toe dat ze voorbereid is op nóg meer vraag naar voedingsonderzoek en implementatie van voedingszorg. Succes!’

**Met wat ben je op de foto gegaan dat persoonsgericht, evidence based voedingsadvies in de zorg symboliseert?**

‘Met een mand sinaasappelen, omdat het eten van voldoende fruit belangrijk is bij de preventie en behandeling van hart- en vaatziekten. Daarnaast staan sinaasappelen symbool voor de groei van Alliantie Voeding in de Zorg: sinaasappelen hebben goede rijping nodig om zoet en sappig te worden. De rijping van Alliantie Voeding in de Zorg heeft afgelopen jaren plaatsgevonden via hard werken en investeren. Nu kan en ze daarvan zoete vruchten oogsten.’