De SoFit studie

Bijna vier op de tien mensen heeft na behandeling van darmkanker last van ernstige vermoeidheid. Dit heeft grote invloed op de kwaliteit van leven. De SoFiT studie onderzoekt of een leefstijlprogramma deze klachten kan helpen verminderen. Het leeftstijlprogramma bestaat uit de richtlijnen van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds (WKOF).  

Darmkanker behoort tot de top vijf van meest voorkomende kankersoorten in Nederland. Bijna één op de drie ex-patiënten lijdt aan vermoeidheid. Vermoeidheid bij kanker is anders dan de vermoeidheid die gezonde personen ervaren na fysieke of mentale inspanning. Het is heviger en intenser, kan iemand plotseling overvallen en gaat niet zomaar weg door uit te rusten en/of te slapen. Dit zorgt voor beperkingen in bijvoorbeeld sociale activiteiten of in het werk. Het WKOF leefstijladviezen die worden ingezet zijn oorspronkelijk opgesteld om de kans op het (opnieuw) krijgen van kanker te verkleinen. De SoFiT onderzoekt of de leefstijlinterventie ook effect heeft op de vermoeidheid.

Promovendi Judith ten Have en Koen Manusama werken aan deze studie o.l.v. Renate Winkels in de leerstoelgroep van Ellen Kampman vanuit de afdeling Humane Voeding en Gezondheid en Laura Winkens vanuit de afdeling Consumptie en Gezonde Leefstijl van Wageningen Universiteit. Er wordt samengewerkt met de Alliantie Voeding in de Zorg, Ziekenhuis Gelderse Vallei Ede, Rijnstate Ziekenhuis, Flevoziekenhuis Almere, en het IKNL. Het onderzoek wordt gefinancierd door het Wereld Kanker Onderzoek Fonds. De SoFit studie valt binnen het onderzoeksthema Oncologie van de Alliantie Voeding in de Zorg.

Onderzoeksopzet

De coach stelt samen met deelnemers een individueel programma op basis van de WKOF adviezen: veel groenten en volkoren granen, beperkte hoeveelheden rood of bewerkt vlees, bij voorkeur geen alcohol en een half uur matig intensieve lichaamsbeweging per dag.

De mate van vermoeidheid wordt regelmatig gemeten met de FACIT-F vragenlijst. Daarnaast wordt ook gekeken naar kwaliteit van leven, spiervervetting, mitochondriële capaciteit van de spier, voedingsinname, slaapkwaliteit, mentale gezondheid en lichamelijke activiteit. Eerdere studies van Wageningen University & Research en anderen hebben een mogelijk verband aangetoond tussen vermoeidheid en spiervervetting. De werving start de eerste helft van 2021, elke deelnemer wordt 6 maanden gevolgd. Het studie duurt naar verwachting 2 jaar. 

Eerder onderzoek:

1. Winkels et al. The COLON study: Colorectal cancer: Longitudinal, Observational study on Nutritional and lifestyle factors that may influence colorectal tumour recurrence, survival and quality of life. BMC Cancer, 2014.
2. Van Baar et al. Body composition and its association with fatigue in the first 2 years after colorectal cancer diagnosis. Journal of Cancer Survivorship, 2020.
3. Van Veen et al. Adherence to the World Cancer Research Fund/American Institute for Cancer Research recommendations for cancer prevention is associated with better health–related quality of life among long-term colorectal cancer survivors: results of the PROFILES registry. Supportive Care in Cancer, 2019. 

Onderzoekers SoFit studie

Neem contact op

Judith ten Have, promovendus (WUR); Koen Manusama, promovendus (WUR); dr. Renate Winkels WUR; dr. Laura Winkens (WUR); prof. dr. Ellen Kampman (WUR); chirurg Flip Kruyt (Ziekenhuis Gelderse Vallei); dr. Ramon van Eekeren, oncologisch chirurg (Rijnstate); dr. D. Sommeijer, internist-oncoloog (Flevoziekenhuis)

World Cancer Research Fund international