Goede Zorg Proef Je

Met ons project Goede Zorg Proef je realiseren we een gezond en duurzaam voedingsaanbod in ziekenhuizen en andere zorginstellingen. We richten ons daarbij niet alleen op de patiënt, maar ook op de bezoeker én medewerker. Het aanbieden van goede voeding draagt bij aan herstel na ziekte, aan een betere werkomgeving en aan een gezonde keuze voor bezoekers. We voeren ons project uit met steun van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in het kader van het Nationaal Preventie Akkoord.

Nationaal Preventie Akkoord

Het aanbieden van gezonde voeding in ziekenhuizen en andere zorginstelling is één van de aandachtspunten in het Nationaal Preventie Akkoord (NPA), dat in 2018 is ondertekend door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en 70 partijen, waaronder Alliantie Voeding in de Zorg (AVZ) en de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ). De partners in het akkoord streven naar een gezond voedingsaanbod voor patiënten, bezoekers en medewerkers in 2025 in de helft van alle ziekenhuizen en in 2030 in alle ziekenhuizen.

Alliantie Voeding in de Zorg deelt ervaringen, kennis en best practices van vooroplopende ziekenhuizen op het gebied van maaltijdservices en een gezonder voedingsaanbod om de transitie naar gezonde voeding te stimuleren, te versnellen en toe te passen. Daarvoor werken we samen met NVZ, het Voedingscentrum, het Voedingsziekenhuis Gelderse Vallei, de Stuurgroep Ondervoeding en de Nederlandse Vereniging van Diëtisten. Goede Zorg Proef Je wordt mede mogelijk gemaakt met subsidie van het Ministerie van VWS.

Gezond voedingsaanbod

Goede voeding voor patiënten heeft als basis de "Richtlijnen Goede Voeding" van de Gezondheidsraad met daarbij waar nodig aanvullingen om te voorzien in de (verhoogde) energie- en eiwitbehoefte. Als succesfactoren voor het patiëntenmaaltijdconcept gebruiken we het rapport Voedingsconcepten in Nederlandse Ziekenhuizen (Stuurgroep Ondervoeding, 2016). In dit rapport gaat het onder meer om bestelprocedures die ondersteunend werken aan de juiste inname, maaltijdbeleving en patiëntgerichtheid. Daarnaast gebruiken we de ESPEN Guideline on Hospital Nutrition uit 2021, waarin 55 aanbevelingen worden gedaan voor voeding en diëten in zorginstellingen.

Naast de Richtlijnen Goede Voeding van de Gezondheidsraad gebruiken voor de realisatie van een gezond voedingsaanbod voor medewerkers en bezoekers ook de Richtlijn Eetomgevingen van het Voedingscentrum. We streven ernaar dat de eetomgeving voor 80% voldoet (80% binnen de Schijf van Vijf of "dagkeuze") aan de Richtlijn Eetomgevingen. Door zowel te werken aan het aanbod als de presentatie van gezondere producten in de ziekenhuisomgeving wordt de gezonde en duurzame keuze de makkelijke keuze. Ter ondersteuning gebruiken we de Checklist Richtlijnen Eetomgevingen.

Aanpak

Twintig ziekenhuizen zijn als eerste binnen Goede Zorg Proef Je aan de slag gegaan om hun voedselaanbod gezond te maken volgens de ambities van het Nationaal Preventie Akkoord, de zogenaamde Voorhoedeziekenhuizen. Daarna sloten nog eens ruim twintig andere ziekenhuizen zich aan bij het Goede Zorg Proef Je-netwerk. In het revalidatienetwerk werken acht instellingen aan een gezonder voedingsaanbod en beleid en kennisdeling daaromheen. Ook zijn er GGZ-instellingen en ouderenzorgorganisaties betrokken bij Goede Zorg Proef Je om te leren van ziekenhuizen en elkaar.

Tools en middelen

Goede Zorg Proef Je biedt verschillende middelen aan om de ziekenhuizen en zorginstellingen te ondersteunen. We organiseren bijeenkomsten voor ziekenhuizen en revalidatie-instellingen om struikelblokken te bespreken, elkaars expertise te benutten en te inspireren. Om praktisch aan de slag te gaan met de kennis zijn er masterclasses voor de koks en inspiratiesessies met het Voedingscentrum. Ook zijn er handige tools op de website voor ondersteuning in het implementatieproces en duurzame implementatie. Deze tools zijn opgezet met behulp van experts, ervaringen uit het werkveld en literatuuronderzoek. Op het NVZ-kennisplatform voor de ziekenhuizen en revalidatiecentra is ruimte om best practices te delen en ontwikkelingen te bespreken. De Goede Zorg Proef Je-interventie maakt onderdeel uit van de database interventies "Duurzaamheid" van het RIVM.

Evaluatie

We evalueren de Goede Zorg Proef Je interventie zelf en via de eigen monitoring van de deelnemende ziekenhuizen en andere zorginstellingen. Tussentijds doen we inzichten op uit pilots en evalueren we de realisatie van een gezonder en duurzamer voedingsaanbod in ziekenhuizen. Vanaf 2023 zal Wageningen University & Research een effect- en implementatie-evaluatie uitvoeren naar Goede Zorg Proef Je in Nederland.

Kennisdeling

Binnen Goede Zorg Proef Je benutten we ook kennis en ervaring die we buiten het project op hebben gedaan. Zo voeren we pilots en onderzoek uit naar de implementatie van voedingsadvies in de behandeling van verschillende chronische ziekten, want voedingsmaatregelen kunnen een belangrijke rol spelen in de behandeling van chronische ziekten en bijdragen aan gezondheidswinst (Kennissynthese Voeding als behandeling van chronische ziekten, ZonMW, 2017).

Menrike Menkveld- Beukers

Neem contact op

O.a.: Gerda Pot (AVZ), Laura Zantman (AVZ), Menrike Menkveld (AVZ), Corine Bakker (NVZ), Experts Voedingscentrum, Experts Voedingsziekenhuis (ZGV), Experts Stuurgroep Ondervoeding