Experts roepen op: ‘Geef gezonde voeding een grotere plek in gezondheidzorg’

De expertmeeting Voeding en Cardiometabole ziekten op 3 oktober in Ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede bracht een diverse groep van zo’n 40 wetenschappers, diëtisten, patiëntvertegenwoordiging, belangenorganisaties en zorgprofessionals samen om hun kennis over voeding en cardiometabole ziekten te delen. Afgelopen jaren is er binnen de Regiodeal Foodvalley nieuwe kennis opgedaan over het voedingspatroon van patiënten met hart- en vaatziekten en het toepassen van voedingsadvies in de medische behandeling. Marianne Geleijnse, hoogleraar voeding en hart- en vaatziekten aan Wageningen Universiteit, sprak over de verbeterde samenwerking tussen wetenschappers en zorgprofessionals. Ze benadrukte de noodzaak om te bepalen hoe deze kennis kan worden geïntegreerd in de praktijk en toegankelijk kan worden gemaakt voor patiënten.

In de Richtlijnen goede voeding van de Gezondheidsraad staan aanbevelingen voor een gezond voedingspatroon, ook voor patiënten met hart- en vaatziekten en diabetes type 2. Bovendien zijn in een groot deel van de behandelrichtlijnen adviezen over leefstijl en voeding opgenomen. Maar ook in landelijk beleid heeft voeding een plek: in het Integraal Zorgakkoord is afgesproken dat gezonde voeding als onderdeel van een gezonde leefstijl integraal onderdeel uit gaat maken van de reguliere zorg. Het is juist de vertaling naar de praktijk waar we nog niet zijn. In een video licht internist Marcel Hovens (Rijnstate) zijn ervaring met voedingsbeleid en bijbehorende studies toe. Hij benadrukt het belang om aan te sluiten op de vragen die leven bij de patiënt.

Vier jonge onderzoekers - Esther Cruijsen en Iris van Damme (Wageningen Universiteit), Lucas Hoes (UMC Utrecht) en Tessa de Smit (Ziekenhuis Gelderse Vallei) - presenteerden hun studies die allemaal betrekking hebben op het onderwerp van de expertmeeting: voeding bij hart- en vaatziekten en diabetes type 2. Met gegevens uit twee grote cohortstudies (Alpha Omega Cohort van Wageningen Universiteit en UCC-SMART van UMC Utrecht) is de relatie tussen voedingsmiddelen en -patronen en cardiometabole gezondheid bij hartpatiënten onderzocht. Hieruit leren we dat een gezond voedingspatroon is geassocieerd met gunstige uitkomsten boven op de medische behandeling bij hartpatiënten. Veel data van de interventiestudies die zijn gedaan, worden momenteel nog geanalyseerd. Zoals de VoedJeBeter interventiestudies waarin patiënten met hart- en vaatziekten en patiënten met diabetes type 2 worden begeleid naar een voedingspatroon volgens de schijf van vijf. En het praktijkonderzoek in Ziekenhuis Gelderse Vallei over hoe voedingsadvies op de polikliniek cardiologie kan worden geïntegreerd door middel van de Eetscore. Wel zien we al dat de voedingskwaliteit van de doelgroep lager is dan van de algemene bevolking en dat op maat interventies nodig zijn. Lees hier alle publicaties die reeds zijn verschenen, de onderzoeken worden uitgevoerd door.

De conclusie dat het (zorg)systeem anders ingericht moet worden zodat voeding en leefstijl op meerdere plekken en loketten aandacht krijgt, werd de rode draad in de interactieve werksessies. In de werksessies zijn schetsen gemaakt van projectideeën en uitbouw van bestaande initiatieven: het meten van voedingskwaliteit als onderdeel in de behandeling en het op maat maken van gezondheidsadviezen voor laaggeletterden. Ook was er aandacht voor samenwerking en eenduidige communicatie in het hele zorgnetwerk, om met leefstijladvies goed aan te laten sluiten op persoonlijke behoeften van de patiënt.

Fabrice Martens, hoogleraar preventieve cardiologie aan AmsterdamUMC, merkte op: ‘Er is geen tijd voor voeding en het is niet meetbaar, wordt er vaak gezegd door cardiologen. Maar het is ook een gebrek aan kennis, waardoor we patiënten onvoldoende helpen om een gezond gedrag aan te leren. We schuiven te vaak de verantwoordelijkheid door naar de ander’.

Tom van Loenhout, voorzitter van Alliantie Voeding in de Zorg en cardioloog benadrukte dat voedingsonderzoek complex is, maar dit maakt het onderzoek niet minder waardevol; er komt steeds meer kennis over lage voedingskwaliteit van veel patiënten en over het belang van een gezond voedingspatroon voor gezondheidswinst. Er is nog een hoop werk te verzetten, maar tegelijkertijd ook veel winst te behalen! Van Loenhout neemt de bevindingen van de meeting mee in de werkgroep Preventie van de Dutch Cardiovascular Alliance, waar hij de trekker van is.

Tijdens de meeting stond het delen van kennis en het inspireren van elkaar centraal. Dit leidde tot grote betrokkenheid en enthousiasme onder de deelnemers, de resultaten zijn samengevat in het verslag. De Alliantie Voeding gaat verder met het versterken van onderlinge samenwerkingen om de doelstellingen van de routekaart te realiseren. Door de samenwerking met kennis- en zorginstellingen, overheden, brancheorganisaties en bedrijven vormt de Alliantie Voeding in de Zorg een cruciale brug tussen voedingswetenschap en zorgpraktijk.

Meer lezen?

• Verslag expertmeeting 

• Lees hier al onze publicaties uit het thema voeding  en leefstijl bij hart- en vaatziekten en diabetes

• Voeding en leefstijl als basis in een behandeling: Marcel Hovens

• Voeding en leefstijl in de geneeskunde opleiding: zie de oproep van Tom van Loenhout

• Interview Tom van Loenhout: 'Geen leefstijladviezen geven als cardioloog is een gemiste kans’

• Delen: