Gericht op gezondheidswinst
Gericht op gezondheidswinst
07 NOVEMBER 2025
Het jubileum werd in oktober met een mini-symposium gevierd. Met KNO artsen, zorgprofessionals, onderzoekers en samenwerkingspartners werden ontwikkelingen en resultaten gedeeld en besproken. Sanne Boesveldt, associate professor bij Wageningen University & Research (WUR) blikte terug: “Stoornissen in de reuk hebben een groot effect op het dagelijks leven. Vanuit de patiëntenvereniging kwamen signalen dat patiënten nergens terecht konden voor vragen en dat er weinig tot geen diagnostiek werd gedaan. En er was weinig bekend over de impact van reukstoornissen op eetgedrag en kwaliteit van leven. Dat namen we mee in de plannen om het Reuk- en Smaakcentrum te ontwikkelen”. Wilbert Boek, KNO arts in Ziekenhuis Gelderse Vallei (ZGV) vult aan: “Door de combinatie van expertises en faciliteiten vanuit Wageningen University & Research en de vakgroep KNO konden we een uniek zorgpad opzetten. In tien jaar tijd zijn ruim 2000 mensen onderzocht en is een unieke dataset opgebouwd die ook internationaal de aandacht heeft en tot samenwerkingen leidt”.
Het Reuk- en Smaakcentrum biedt patiënten informatie, diagnostiek en behandeling bij reuk- en smaakstoornissen. Jaarlijks bezoeken ongeveer 250 patiënten het centrum. Reuk en smaakstoornissen ontstaan onder meer door verkoudheid, chemotherapie, een ongeluk of bijvoorbeeld de ziekte van Parkinson. Door de patiëntenpopulatie te karakteriseren is er beter inzicht in de oorzaken en gevolgen van deze stoornissen. En er wordt tegenwoordig meer behandeld. Reuktherapie is op de kaart gezet. Dit bestond al, maar er was weinig over bekend. Nu weten we meer over de effecten en wordt het breed geaccepteerd. Huisartsen en KNO-artsen passen het zelf toe of verwijzen door naar het Reuk- en Smaakcentrum. Dat is winst voor veel patiënten. “We zijn uniek in Nederland,” vertelt Boek. “We kunnen niet altijd alle patiënten behandelen, maar vrijwel altijd wel een diagnose stellen en duidelijkheid bieden. Dat geeft vaak veel opluchting”.
Een belangrijk instrument in het onderzoek en de klinische zorg is de gloednieuwe olfactometer. Met dit apparaat kunnen we mensen heel precies specifieke geuren toedienen tijdens een MRI scan. “Door de combinatie van de MRI scan met de olfactometer hebben we aangetoond dat er bij mensen met reukverlies nog wel hersenreacties zijn als er geur toegediend wordt. Ook al ruiken ze het niet, blijkbaar is niet het hele reuksysteem stuk”. In de coronatijd kwam er veel meer aandacht voor reukverlies, dat heeft geleid tot belangrijke studies met onder meer het UMC Utrecht naar het herstel van reukvermogen”. Aldus Boesveldt.
“Onze onderzoeken laten zien dat zelfs bij ernstig reukverlies de hersenen nog reageren op geurprikkels. Dat opent mogelijkheden voor behandeling,” vertelt Boesveldt.
Ook is eetgedrag in kaart gebracht. Bij mensen met aangeboren anosmie (geen reuk) speelt smaak en mondgevoel een grotere rol, terwijl bij later ontstaan letsel dat leidt tot reukverlies het eetpatroon grotendeels behouden blijft.
Paul Smeets, associate professor bij WUR, “we doen nu onderzoek naar de oorzaken en duur van reukverlies in relatie tot de hersenen. We bekijken zowel de structurele veranderingen in de hersenen als de hersenfunctie tijdens ruiken, iets wat meestal apart bekeken wordt en in veel kleinere groepen”.
Het Reuk- en Smaakcentrum in Ede gaat door met het leveren van de beste zorg en kennis over reuk- en smaakstoornissen. Die kennis wordt breed ontsloten, zoals in de factsheet met tips voor mensen met reukverandering door Covid-19 besmetting (factsheet voor zorgprofessionals).
De komende jaren staan in het teken van verdieping en groei, met innovatieve ideeën zoals VR (virtual reality)-reuktherapie en PRP (Plaatjes Rijke Plasma)-behandelingen die laten zien dat het vakgebied volop in beweging is. Ook is er de wens om systematisch de effectiviteit van behandelingen te volgen om zo de behandelingsmogelijkheden voor toekomstige patiënten verder te verbeteren. “Het Reuk- en Smaakcentrum laat zien hoe een klein idee kan uitgroeien tot een toonaangevend expertisecentrum dat patiënten helpt, wetenschap vooruitbrengt en de zorgpraktijk verrijkt,” onderstreept Boek.
Een groot deel van de faciliteiten die ingezet worden door het Reuk en Smaakcentrum is beschikbaar gemaakt door Shared Research Facilities van Wageningen University & Research.
Onze digitale nieuwsbrief verschijnt regelmatig
