02 JULI 2025
Dit onderzoek in 1399 mensen met darmkanker laat zien dat een hogere vezelinname voorafgaand aan de operatie geassocieerd is met een lager risico op postoperatieve complicaties. Niels Klaassen, promovendus Voeding en Kanker aan de WUR, onderzoekt nu of er een causaal verband is tussen vezelinname en risico op complicaties door naar de onderliggende biologische mechanismen te kijken. Daarbij wordt gekeken naar de stoffen in het bloed die zijn gemaakt door de darmbacteriën bij de fermentatie van vezels, deze stoffen worden ook wel korte-keten vetzuren genoemd.
Als volgende stap onderzoekt Niels of het haalbaar is om de inname van voedingsvezels te verhogen in de weken voorafgaand aan een darmkankeroperatie. Dit wordt onderzocht in de Opvezelen-studie, een gerandomiseerde interventiestudie waaraan 54 mensen met darmkanker mee doen. In samenwerking met artsen, diëtisten en verpleegkundigen worden patiënten geworven in Ziekenhuis Gelderse Vallei, Rijnstate en Meander Medisch Centrum. Patiënten zijn door loting ingedeeld in één van de 3 groepen. In de eerste groep wordt de vezelinname verhoogd met de Vezel-UP tool waarmee een online, gepersonaliseerd voedingsadvies wordt aangeboden. De tweede groep ontvangt zakjes met gedroogde groente om de vezelinname te verhogen. Beide groepen zullen worden vergeleken met de derde groep, namelijk de controlegroep die hun gewoonlijke dieet volgt. Daarnaast wordt onderzocht welke biologische processen er betrokken zijn, door bijvoorbeeld de samenstelling van de darmbacteriën in de ontlasting te bepalen.
Het perspectief van de patiënt is meegenomen bij de opzet van de Opvezelen-studie. Voorafgaand aan het onderzoek hebben 51 patiënten vragenlijsten ingevuld en zijn er met 8 patiënten uitgebreide interviews gehouden om de percepties en barrières met betrekking tot vezelinname te onderzoeken. Van de respondenten geeft 80% aan bereid te zijn hun vezelinname te verhogen voorafgaand aan de operatie. Gemiddeld scoorden zij hun kennis over vezels op een 4,1 (schaal van 1-10), wat aangeeft dat er ruimte is voor verbetering.
Begin 2024 is de werving voor de Opvezelen-studie gestart in Ziekenhuis Gelderse Vallei, waar nu 25 deelnemers zijn geïncludeerd. In de zomer van 2025 hopen we te starten met de werving van deelnemers in Rijnstate en Meander Medisch Centrum. De eerste resultaten worden begin 2026 verwacht. In de loop van 2026 zal door Sofie tevens gestart worden met een tweede interventiestudie die zich specifiek richt op mensen met rectumkanker die al eerder neoadjuvant behandeld zijn, de FITTER interventie. Op deze manier kunnen we werken aan een duurzame samenwerking tussen de WUR en de ziekenhuizen binnen de Alliantie Voeding in de Zorg.
De Opvezelen-studie wordt geleid door Dr. Dieuwertje Kok (Associate professor Voeding en Kanker, WUR), en gecoördineerd en uitgevoerd door Niels Klaassen en Sofie van der Zalm (promovendi Voeding en Kanker, WUR). De onderzoekers onderstrepen dat Alliantie Voeding in de Zorg fungeert als een cruciale brug tussen voedingswetenschap en de zorgpraktijk. Het onderzoek wordt gefinancierd door de VLAG Graduate School en mede mogelijk gemaakt door financiering vanuit de Alliantie Voeding in de Zorg, Institute 4 Preventive Health (EWUU) en het FITTER consortium met financiering van NWO-ZonMw.
Onze digitale nieuwsbrief verschijnt regelmatig