02 JUNI 2020
Internist-intensivist en buitengewoon hoogleraar prof.dr. Arthur van Zanten op de Intensive Care van Ziekenhuis Gelderse Vallei (foto Ernst-Jan Brouwer).
Onderzoek op Intensive Care
Vanuit Ziekenhuis Gelderse Vallei, het Voedingsziekenhuis, doet Arthur van Zanten al meer dan 10 jaar voedings- en bewegingsonderzoek op de Intensive Care (IC), waarbij hij steeds meer samenwerkt met Wageningen University & Research. Ook geeft hij al jaren college aan studenten op de WUR. En hij heeft in die periode op meer dan 300 nationale en internationale congressen gesproken. De leerstoel die nu daaruit is ontstaan verstevigt de verbinding in gespecialiseerde zorg zoals IC-geneeskunde, chirurgie en geriatrie, medische fysiologie en (top)sportgeneeskunde van Ziekenhuis Gelderse Vallei met de voedingswetenschappen van WUR, waar de leerstoel is ondergebracht bij de afdeling Humane Voeding en Gezondheid. Lees hier meer over het onderzoeksprogramma dat vanuit de Alliantie Voeding in de Zorg is opgezet.
Metabole stress lijkt op extreme belasting
Het onderzoeksthema van prof. Van Zanten is metabole stress, een verschijnsel dat de stofwisselingsprocessen in het lichaam ontregelt. Zware metabole stress door een ernstige ziekte is te vergelijken met de extreme belasting bij topsport. Intensive Care-patiënten kunnen wel een kilo spiermassa per dag verliezen. Zo’n aanslag op het lichaam kan leiden tot jarenlange chronische gezondheidsproblemen zoals ernstige vermoeidheid en krachtverlies, een verminderde concentratie, geheugenverlies of depressieve stemmingen. Veel patiënten die met metabole stress te maken krijgen zijn opgenomen geweest op de IC. In Nederland belanden er jaarlijks ongeveer 100.000 mensen op de Intensive Care, bijvoorbeeld door een ernstige infectie, zoals Covid-19, een ongeluk, of andere levensbedreigende situaties. Maar ook een operatie kan zorgen voor metabole stress.
Voeding en beweging voor herstel
Het onderzoek van de buitengewone leerstoel ‘De rol van voeding bij herstel van metabole stress’ van prof. Van Zanten richt zich op de vraag waarom sommige patiënten na een levensbedreigende lichamelijke situatie volledig herstellen en anderen niet. De nadruk ligt hierbij op de rol van voeding en beweging om het herstel te bevorderen. Zijn onderzoek is ingebed in de vier fasen die patiënten met metabole stress doormaken: de acute fase, de post–acute fase, de herstelfase op de verpleegafdeling van het ziekenhuis, en tenslotte de herstelfase daarna: thuis, in een revalidatiecentrum of verpleeghuis. Elke fase heeft andere aandachtspunten wat betreft de rol van voeding. “Hoewel de prognose voor herstel op korte termijn voor IC-patiënten de laatste jaren sterk is verbeterd, zien we dat steeds meer patiënten blijvende gezondheidsproblemen houden na een intense ziekteperiode, zoals na Covid-19. Er is steeds meer bewijs dat voeding een grote rol speelt bij herstel. Dat begint met voldoende aandacht voor voeding tijdens de acute ziekte, tot meer dan een jaar na de IC-opname”, aldus Arthur van Zanten. Inmiddels begeleidt van Zanten diverse PhD onderzoeken op het gebied van voeding tijdens en na de IC.
Meer lezen:
Onze digitale nieuwsbrief verschijnt regelmatig