Gericht op gezondheidswinst
Gericht op gezondheidswinst
‘Het Reuk- en Smaakcentrum is een multidisciplinair medisch expertisecentrum, waar we patiënten behandelen met reuk- en smaakstoornissen. Ook doen we onderzoek naar reuk- en smaakverlies bij verschillende patiëntengroepen, zoals oncologiepatiënten en mensen met aangeboren reukverlies. Dat onderzoek doe ik ook als postdoc bij WUR (Wageningen University & Research, red.), waarin ik bekijk wat het effect van reuk- en smaakveranderingen is op eetgedrag en op de hersenen. Daarvoor gebruik ik vragenlijsten, gevalideerde reuk- en smaaktesten en voeren we MRI-scans uit. Sinds de zomer maak ik deel uit van een groot onderzoek naar het verloop van langdurig reukverlies na een COVID-19-infectie. Hiervoor volgen we patiënten een jaar lang en onderzoeken we bijvoorbeeld of en zo ja wanneer het reukvermogen weer herstelt.’
‘Tijdens de MRI-scan gebruiken we de olfactometer en gustometer, waarmee we respectievelijk geuren en smaken kunnen toedienen terwijl we scannen. Met de MRI-scan meten we de reactie daarop in de hersenen. Op deze manier zagen we dat de hersenen van mensen die reukverlies hadden na een verkoudheid of griep toch reageerden op geuren, ondanks dat deze deelnemers zeiden bijna niks of niks te ruiken. Door deze inzichten weten we dat er nog onbewuste activiteit in de hersenen is. De volgende stap is het terugbrengen van die activiteit naar de bewuste waarneming van geur. Dat doen we bijvoorbeeld via reuktraining, waarmee patiënten de verbinding tussen hersenen en neus sterker kunnen maken.
Het is uniek in Europa hoe wij onderzoek doen met de MRI-scanner in combinatie met de olfactometer. Organisaties hebben niet die combinatie van apparatuur en ook niet de kennis hoe je die in kunt zetten en wat kun je ermee kunt onderzoeken.’
‘Het Reuk- en smaakcentrum is in 2015 opgericht, onder andere door de Alliantie. KNO-arts in Ziekenhuis Gelderse Vallei Wilbert Boek zag dat er geen goede behandelingen waren voor patiënten met reuk- en smaakverlies. Alliantie Voeding in de Zorg legde de verbinding met de leerstoelgroep van prof. Kees de Graaf van WUR, waar al veel onderzoek plaatsvond op gebied van reuk en smaak. WUR gebruikte daarvoor de nieuw 3T-MRI met randapparatuur, wat een unieke combinatie was om beter een diagnose te stellen en een behandeling op te zetten. Alliantie Voeding in de Zorg heeft gefaciliteerd in de ontwikkeling en realisatie van het Reuk- en smaakcentrum en ondersteunt nu met name bij communicatie en nieuwe projecten. Het Reuk- en smaakcentrum wordt door kernpartner Ziekenhuis Gelderse Vallei aangeboden als één van haar expertisecentra voor mensen uit heel Nederland.’
‘Mijn werk is hier een heel goed voorbeeld van. Aan de ene kant onderzoek ik hoe reuk- en smaakverandering fysiologisch en gedragsmatig in elkaar steekt per patiëntengroep en delen we die kennis als expertisecentrum met andere zorgprofessionals en met patiënten via webinars. We krijgen wereldwijd aandacht en erkenning van de medische wereld, wat ons ook in staat stelt nieuw onderzoek te mogen doen, zoals nu bij COVID-19. Aan de andere kant zetten we de nieuwe kennis in bij de behandeling van patiënten en verzamelen we daar data met toestemming van patiënten. We maken onderscheid tussen verschillende patiëntgroepen, omdat de oorzaken en dus ook de behandeling van reuk- en smaakverlies verschillen. Zo zijn reuk- en smaakstoornissen bij neurodegeneratieve ziekten niet meer te genezen, maar zijn er bij reukverlies na een griep of verkoudheid wel behandelmogelijkheden. Een mooi voorbeeld van het toepassen van wetenschappelijke kennis in de zorg is dat we in samenwerking met de diëtisten en chef-koks uit het ziekenhuis gerechten hebben aangepast voor patiënten met reuk- en smaakverlies op de oncologie-afdeling van Ziekenhuis Gelderse Vallei. Ook hebben we vanuit onze expertise een factsheet met tips bij reuk- en smaakverlies bij COVID-19 ontwikkeld.’
‘De afgelopen jaren zijn ziekenhuizen steeds meer gaan beseffen dat voeding op maat een wezenlijk onderdeel is van de zorg en dat het maaltijdsysteem dat ze hadden daar niet bij ondersteunde. Dat is te danken is aan de Alliantie, die dat actief vanuit verschillende netwerken heeft geagendeerd en ziekenhuizen helpt de omslag in de praktijk te maken via Goede Zorg Proef Je. Ik hoop dat de Alliantie deze transitie alleen maar verder versterkt.’
‘Met receptenkaartjes voor patiënten met reuk- en smaakverandering door de chemotherapie en die we op de oncologie-afdeling hebben uitgedeeld. Ze zijn gebaseerd op onderzoek en in samenwerking met diëtisten en chef-koks ontwikkeld. We hopen daarmee patiënten iets te laten eten wat lekker is en wat ze nodig hebben. Het is een voorbeeld van hoe je onderzoek kunt toepassen zodat de patiënt er echt iets aan heeft.’
Onze digitale nieuwsbrief verschijnt regelmatig
