02 MAART 2021

IBSQUtrition: voeding om klachten bij PDS te verminderen

Mensen met het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) hebben uiteenlopende klachten, zoals buikpijn, diarree, verstopping of winderigheid. In het IBSQUtrition consortium onderzoeken Wageningse wetenschappers hoe je met een voeding de kwaliteit van leven bij deze grote groep patiënten kan verbeteren. Het onderzoek biedt aanknopingspunten voor behandelingsmogelijkheden bij PDS.

IBSQUtrition: voeding om klachten bij PDS te verminderen

Ruim één op de tien Nederlanders lijdt aan het Prikkelbare Darm Syndroom, of Irritable Bowel Syndrome (IBS) in het Engels. Hierbij is de functie van het maagdarmkanaal, en vooral de dikke darm vestoord: de darm maakt te veel of juist te weinig peristaltische bewegingen, waardoor diarree of juist verstopping ontstaat. Bij meer dan de helft van de patiënten zijn de zenuwen in de darmwand extra gevoelig, wat leidt tot pijnklachten. Voeding speelt waarschijnlijk een belangrijke rol bij PDS. Veel patiënten geven aan dat bepaalde voedingsmiddelen hun klachten verergeren of juist verminderen. Maar een eenduidige behandeling is er vooralsnog niet.

Drie interventiestudies
Om hier meer duidelijkheid over te krijgen voeren onderzoekers van IBSQUtrition in de eerste helft van 2021 drie interventiestudies uit bij PDS-patiënten. Ze testen hierin het effect van diverse voedingscomponenten op onder andere buikpijn, verstopping, ontstekingsreacties en de darmbacteriesamenstelling.

In de eerste interventiestudie kijken ze bij in totaal 180 patiënten of probiotica of prebiotica supplementen constipatie klachten kunnen verminderen. Deelnemers worden 8 weken gevolgd, waarvan ze 4 weken een supplement of placebo ontvangen. Klachten en welzijn worden nagevraagd door middel van vragenlijsten.

In de tweede interventiestudie, met 5 groepen van 14 PDS-patiënten die elk 4 weken gevolgd worden, wordt gekeken naar het effect van drie verschillende vezelsupplementen en een eiwitsupplement op het aantal Bifidobacteriën in de darmen. Een hoge relatieve concentratie Bifidobacteriën lijkt verband te houden met een goede darmgezondheid.

In de derde interventiestudie - een cross over studie - krijgen 24 PDS-patiënten 48 uur vóór het eten van een grote hoeveelheid vet een placebo of een voedingscomponent. De voedingscomponent wordt nog geselecteerd uit het vooronderzoek. Met onder andere bloedafnames en vragenlijsten wordt onderzocht of de voedingscomponent ontstekingsreacties en PDS-klachten gerelateerd aan vet eten kan verminderen.

Vooronderzoek
Aan de selectie van de voedingscomponenten gingen uitgebreid observationeel en laboratorium onderzoek vooraf. Zo vulden ruim 1.600 PDS-patiënten een vragenlijst in over welke voedingsmiddelen klachten veroorzaakten, en welke soort klachten ze mee kampten. Mensen met verschillende soorten klachten leken op dezelfde producten te reageren, dit waren vettig eten, uien, kool, pittig eten en gefrituurd eten. Patiënten die op meer voedingsmiddelen een heftige reactie hadden, hadden een lagere kwaliteit van leven. PDS-patiënten wordt geadviseerd om samen met een diëtist een persoonlijk plan te maken om te achterhalen welk voedingsmiddel klachten uitlokt.

In een ander onderzoek werden 91 PDS-patiënten en 30 mensen zonder PDS vier weken gevolgd om te onderzoeken of de ernst van hun klachten samenhing met veranderingen in hun darmbacterie samenstelling in de ontlasting. In die 4 weken werden grote veranderingen in ernst van klachten, soort klachten en darmbacterie samenstelling gezien. De darmbacterie samenstelling lijkt niet samen te hangen met de ernst van klachten. Wel viel op dat de darmbacterie Bifidobacterium bij PDS-patiënten lager was ten opzichte van mensen zonder PDS.

In het laboratorium onderzoek werden verschillende voedingscomponenten gescreend naar mogelijke positieve effecten op PDS-klachten. Zo werd er gekeken naar het effect van voedingscomponenten op de darmbarrière, ontstekingsreacties in de darmwand en de productie van serotonine. Dit laatste is een indicatie voor overgevoeligheid van de darm en pijn. Daarnaast zijn processen en mechanismen in het maagdarmkanaal tot in detail nagebootst in een in-vitro model. Hierbij is onder andere gekeken naar de activiteit van de korteketenvetzuren, zuurgraad en gasproductie in de modellen. Op basis van deze resultaten zijn de voedingscomponenten in de drie interventiestudies geselecteerd.

IBSQUtrition Consortium
Het IBSQUtrition consortium, een publiek-private samenwerking, wordt gecoördineerd door Wageningen Food & Biobased Research. Vanuit Wageningen University & Research zijn daarnaast ook de afdeling Humane Voeding en Gezondheid en het Laboratorium voor Microbiologie betrokken. Daarnaast zijn Winclove, Ingredia, Ingredion, Nexira, Naturex, Bioiberica, Wecare, Roquette and Darling Ingredients betrokken.

Projectteam:

  • Iris Rijnaarts, promovendus Wageningen University & Research
  • Nicole de Roos, onderzoeker Humane Voeding en Gezondheid, Wageningen University & Research
  • Nicole de Wit, onderzoeker bij Wageningen Food and Biobased Research, Wageningen University & Research
  • Ben Witteman, Hoogleraar voeding en transmurale darmgezondheid, Wageningen University & Research en MDL-arts Ziekenhuis Gelderse Vallei
  • Erwin Zoetendal, Laboratorium voor Microbiologie, Wageningen University & Research


Meer lezen:


Schrijf u nu in voor onze nieuwsbrief!

Onze digitale nieuwsbrief verschijnt regelmatig

Bekijk hier de laatste nieuwsbrief

Uw persoonsgegevens worden conform onze Privacy- en Cookieverklaring verwerkt. Uitschrijven kan onderaan iedere nieuwsbrief die u van ons ontvangt.