Onderzoek naar voeding moet dwarslaesiepatiënten met darmproblemen helpen

Willemijn Faber is revalidatiearts bij Heliomare. Zij werkt veel met patiënten met een dwarslaesie en patiënten met Multiple Sclerose. Voeding is belangrijk in de revalidatiezorg, daar is Faber van overtuigd. ‘Bij de patiëntengroep waar ik mee werk spelen veel problemen, waar voeding mogelijk een rol in speelt. Met aandacht voor gezonde voeding kan veel worden bereikt.’ Haar promotieonderzoek voert ze uit aan Wageningen University & Research. Prof Ben Witteman, MDL–arts in Ziekenhuis Gelderse Vallei is haar promotor.
Geïnteresseerd in het hele congresverslag? Binnenkort vind u hier de link daarheen.

Neurogene darmproblematiek
Een groot probleem bij dwarslaesiepatiënten is gewichtstoename. ‘Een andere grote en invaliderende complicatie is neurogene darmproblematiek’, vertelt Faber. ‘Verminderde controle over darmen. Veel van mijn patiënten krijgen hiermee te maken. Neurogene darmproblematiek uit zich vaak in obstipatie, gecombineerd met diarree. Soms gaat dat gepaard met fecale incontinentie, een van de meest lastige belemmeringen die je kan hebben. Niet voor niets geeft 62 procent van de mensen die last hebben van neurogene darmproblemen aan hierdoor minder kwaliteit van leven te ervaren.

Het omgaan en behandelen van deze problematiek is een levenslange uitdaging. We beginnen met het geven advies over voeding, voldoende vocht en eventueel medicijnen. Als dit niet werkt werken we met darmspoelingen, de laatste stap is een stoma.’

Vooral in die eerste stap, het aanpassen van voeding, hoopt Faber meer mogelijkheden te ontdekken. Daar richt haar promotieonderzoek zich op. ‘Mijn onderzoek richt zich op voeding en het microbioom. Dat heeft een belangrijke invloed op de neurogene darmproblematiek. Patiënten die last hebben van deze complicatie zouden een verminderde diversiteit aan microben kunnen hebben. Dat zou een oorzaak kunnen zijn van de darmproblemen. Het zou ook een gevolg kunnen zijn, dat weten we niet. Daarom is onderzoek zo belangrijk.’

Probiotica
Het onderzoek van Faber is tweeledig. Het eerste onderzoek is gestart. Daarin wordt gekeken naar de effecten van het gebruik van probiotica bij patiënten die antibiotica krijgen op het microbioom en op neurogene darmklachten.

‘Als je een dwarslaesie hebt, is de kans op infecties groter’, legt Faber uit. ‘Die worden bestreden met antibiotica, met als vervelend bijeffect dat de darmfunctie wordt verstoord. We weten dat probiotica deze negatieve effecten teniet kan doen. Dit was echter nog niet getest bij patiënten met een dwarslaesie. Daarom zijn we twee jaar geleden een dubbelblind onderzoek gestart met patiënten van Heliomare en patiënten van De Hoogstraat revalidatie en uit Reade. We krijgen binnenkort de eerste resultaten. Ik verwacht er veel van. Uit een eerdere kleine pilot bleek dat patiënten die probiotica kregen aanzienlijk minder last hadden van diarree.’

Vezelinname
In het tweede deel van het onderzoek kijkt Faber naar een verband tussen voeding en neurogene darmklachten. ‘Ik hoop dit onderzoek binnenkort te starten. Eerst screenen we of mensen een lage of hoge vezelinname hebben. Ook kijken we in hoeverre ze volgens de richtlijnen Goede Voeding eten. Hiervoor maken we gebruik van NutriProfiel en Eetscore, initiatieven van de Alliantie Voeding in de Zorg. Dwarslaesiepatiënten krijgen vaak het advies minder te gaan eten. Misschien gaat dat ten koste van de vezelinname. Als we de vezelinname hebben bepaald, kijken we of er een verband is met neurogene darmproblematiek.’

De neurogene darmstoornis is heel invaliderend en komt veel voor. ‘Individuele aandacht om dit probleem op te lossen is belangrijk’, meent Faber. ‘Ik hoop met het onderzoek waarin ik kijk naar een verband met voeding hierin meer duidelijkheid te kunnen brengen.’

Symposium Voeding in de Revalidatie
Het 2e landelijke symposium Voeding in de Revalidatie werd georganiseerd door de Alliantie Voeding in de Zorg. De werkgroep Revalidatie zet vanuit het project Goede Zorg Proef Je, onderdeel van het Nationaal Preventieakkoord, in op betere voedingszorg in de revalidatie.

Op het symposium deelden artsen en onderzoekers kennis over recente ontwikkelingen en onderzoeken op het gebied van voeding in de revalidatiezorg. De aanwezige professionals kwamen uit verschillende disciplines binnen de revalidatiezorg. Zo waren er diëtisten, facilitair medewerkers, revalidatieartsen, koks, onderzoekers, managers en verpleegkundigen.

Lees hier het verslag van Symposium Voeding in de Revalidatie.

Meer lezen:

Mini-symposium 2018: 'Naar betere voedingszorg in de revalidatie'.

• Delen: