Succesvolle ketenaanpak overgewicht bij kinderen

Het Seminar "Leefstijlverandering in preventie en zorg" van Wageningen Academy vindt plaats op 24 september as.

Overgewicht
Petra van Setten is ruim 15 jaar kinderarts in topklinisch ziekenhuis Rijnstate. Ze neemt ons mee naar twee casussen van afgelopen maanden. Een Somalisch meisje van 12 jaar, met ‘slechts’ graad 2 obesitas, is binnengebracht met een verhoogde glucosewaarde van 40 mmol/l gepaard gaande met een diabetische ketoacidose en een, 11 jarig Nederlands meisje, graad 1-2 obesitas en eveneens manifeste type 2 diabetes, ze drinkt en plast zo veel. Zijn zij ‘lost cases’? Nee, maar het is wel 2 voor 12 voor hen. Een uitzondering? Nee, helaas niet. Onze kindergeneeskundige praktijk confronteert ons dagelijks met obesitas. 1 op 5 kinderen heeft overgewicht en 2-3% heeft ernstig overgewicht (obesitas). Onder Turkse en Marokkaanse kinderen liggen deze percentages nog hoger. Overgewicht heeft een negatief effect op de gezondheid, zowel op de korte als de lange termijn. Overgewicht op jonge leeftijd verhoogt ook de kans op overgewicht op volwassen leeftijd. Het is dan ook belangrijk juist bij jonge kinderen het tij te keren.

Leefstijl bespreekbaar maken
Naast erfelijke factoren speelt leefstijl een grote rol in het ontstaan van overgewicht. Hoe maak je een ongezonde leefstijl op een veilige en respectvolle manier bespreekbaar? Hoe sluit je aan bij de gedachtes, beleving en motivatie van kind en ouders om met gezonde leefstijl aan de slag te gaan? In het seminar geeft van Setten handvatten hiervoor. Het gesprek aangaan over de rol van leefstijl voor gezondheid, en het zoeken naar motiverende en belemmerende factoren in het gezin, openen de weg naar leefstijlverandering. Dit is mogelijk door leefstijlcoaching in te bedden in een ketenaanpak, waarin alle hulp- en zorgverleners rondom het obese kind en gezin de “gezonde boodschap” uitzenden. Bij onderliggende multi-problematiek wordt ook samengewerkt met partijen in de wijk, zoals het wijkteam.

De GO!- aanpak
In het seminar gaat van Setten ook in op  haar ervaringen met het programma GO! (gezond onderweg). GO! is een ketenaanpak voor obese kinderen en ouders in de regio Arnhem. Hierin geeft ze ook korte impressie met betrekking tot de (kosten)effectiviteit van GO!, de participatie van verschillende bevolkingsgroepen en de ontwikkeling naar een Gecombineerde Leefstijl Interventie. De Go!-aanpak omvat drie kernpijlers:
1.    Netwerksamenwerking met alle zorg- en hulpverleners in de wijk rondom kind en gezin.
2.    De Kindergezondheidscoach is als centrale zorgverlener de spin in het web: Deze coach  neemt een brede  anamnese af, inventariseert mogelijk belemmerende factoren binnen het gezin en zoekt passende hulp hiervoor. Als de tijd rijp is coacht zij kind en ouders op de pijlers  voeding, beweging en ontspanning.
3.    Dicht bij huis in de wijk.
De eerste groep van 150 kinderen die het programma doorliepen had na afloop gemiddeld een gezonder gewicht én een betere kwaliteit van leven. Rijnstate werkt samen in de Alliantie Voeding aan onderzoek en GO! heeft als proeftuin van VWS meegewerkt aan de totstandkoming van het landelijke basismodel Ketenaanpak obesitas bij kinderen. GO!  is ook partner van Care for Obesity, de nieuwe coalitie op dit gebied.

Brede inzet
"Terug naar de casuïstiek” vervolgt van Setten. “Daar waar wij nu onze ouders en grootouders Diabetes type 2 zien krijgen, is de tijdsbalk bij deze meiden 50-60 jaar naar voren verschoven met alle gevolgen van dien. Denk aan hartvaatziekten, hoog cholesterol ed. Geen eenvoudige opdracht om dit aan te pakken: maar we gaan het wel doen! Een netwerkaanpak is essentieel. En brede inzet op maatschappelijk en politiek niveau”, aldus van Setten.
Naast kinderarts Petra van Setten spreken op het seminar diverse andere experts over leefstijl veranderingen in preventie en zorg. Meer informatie of aanmelden via de website van Wageningen Academy.

• Delen: