Interview met Menrike Menkveld-Beukers

Wat houdt je werk in?

‘Als directeur van Alliantie Voeding in de Zorg ben ik verantwoordelijk voor de organisatie en het realiseren van onze visie: persoonsgericht, evidence based voedingsadvies in de zorg. We weten dat leefstijl een grote rol speelt bij het ontstaan en beloop van ziekten en klachten en bij de behandeling en het herstel ervan. Ook weten we dat gezonder leven een positief effect heeft op bijvoorbeeld kwaliteit van leven. Ons werk sluit naadloos aan op de principes van passende zorg, waar het Integraal Zorgakkoord (IZA) ook over gaat. Om al die redenen ontwikkelen we meer kennis over preventie, voeding en gedragsverandering en zetten we ons ervoor in om beschikbare en nieuwe kennis toepasbaar te maken in de zorg. Momenteel lopen er meerdere onderzoeken naar de effectiviteit van leefstijlzorg en hoe die zorg aansluit op de wensen en behoeften van patiënten en zorgprofessionals, want uiteindelijk moet het voor hen werken in de praktijk.

Om onze doelen te bereiken houd ik onze vier pijlers in het oog: verbinden, onderzoeken, toepassen en uitdragen. Ook zoek ik continu connectie met onze onderzoekslijnen: obesitas, ouderen, darmaandoeningen, cardiometabole ziekten, oncologie en metabole stress. En met onze projecten zoals Goede Zorg Proef Je en innovaties als Eetscore.’

Samenwerking is belangrijk voor Alliantie Voeding in de Zorg. Waarom?

‘We behalen onze doelen door samenwerking op te zetten tussen de domeinen. Allereerst hebben we de patiënt en zorgpraktijk nodig die we bereiken via onze kernpartners Ziekenhuis Gelderse Vallei en Rijnstate en onze partner Opella. De wetenschappelijke basis voor interventies en expertise in voedingsonderzoek wordt ingebracht door onze kernpartner Wageningen University & Research. Om onze inzichten en ervaringen uit te rollen en in te bedden in de praktijk werken we samen met andere regionale, nationale en zelfs internationale partners. Met een groter cluster behaal je meer impact. Een voorbeeld: we zijn partner van Regiodeal Foodvalley binnen het thema Voeding & Gezondheid. Samen met zeven andere partners realiseren we gezondheidswinst met goede voeding, van prille start tot oude dag en zowel in de preventieve als curatieve zorg. Door de Regiodeal is een aantal onderzoeken en implementaties versneld van de grond gekomen en wordt het regionale netwerk dat zich inzet voor voeding en gezondheid hiermee ook groter en sterker. Binnen dit verband hebben we ook onze samenwerking verstevigd met onze partners Gemeente Ede en Wageningen en met het UMC Utrecht. Door onze samenwerking met het Ministerie van VWS en landelijke organisaties werken we aan uitrol en toepassen van kennis in richtlijnen en beleid.’

Je bent bijna vanaf het begin betrokken bij Alliantie Voeding in de Zorg. Wat voor ontwikkelingen heeft de organisatie die afgelopen vijftien jaar doorgemaakt?

‘We hebben een enorme ontwikkeling doorgemaakt. We hebben het onderwerp voeding in de zorg op de kaart gezet. Ik ben trots dat zoveel verschillende mensen zich inzetten zodat we ook kunnen groeien als landelijk expertisecentrum. Ik ben er ook blij mee dat we onze ervaring en proeftuin rondom preventie en leefstijl in de zorg kunnen inzetten voor de doelen en afspraken van het Integraal Zorg Akkoord (IZA).

Een mooi voorbeeld van hoe we landelijke impact realiseren is ons programma Goede Zorg Proef Je. Recent mochten we het delen als best practice bij de Thematafel Overgewicht & Voeding van het Nationaal Preventieakkoord, waar we partner in zijn. Ondertussen doen 57 ziekenhuizen en 20 zorginstellingen actief mee om een gezond en duurzaam voedingsaanbod te realiseren voor patiënten, medewerkers en bezoekers.’

Alliantie Voeding in de Zorg zet niet alleen in op persoonsgericht, wetenschappelijk bewezen voedingsadvies in de zorgpraktijk, maar ook op inbedding daarvan in het zorgonderwijs. Waarom?

‘Het huidige werkveld is nog te weinig ingericht op preventieve zorg. Inmiddels heeft 50% van de volwassenen in Nederland overgewicht en leidt dit tot allerlei leefstijlgerelateerde aandoeningen. Het zorgonderwijs moet meer aandacht besteden aan voeding, bewegen en overgewicht. Zorgprofessionals hebben invloed hebben op de aanpak van overgewicht en obesitas, waarvoor ze kennis en vaardigheden nodig hebben. In opdracht van het Ministerie van VWS werken we aan het agenderen en bevorderen van voeding, leefstijl en achterliggende problematiek bij obesitas in het curriculum van artsen en verpleegkundigen. Dat doen we met Partnerschap Overgewicht Nederland en Hogeschool Utrecht. Daarnaast zijn alle geneeskundeopleidingen, een groot aantal verpleegkunde-opleidingen en stakeholders actief betrokken in het project. We ontwikkelen onderwijsmateriaal, voeren pilots uit, trainen docenten en vergroten draagvlak. We hebben een beweging ingezet en doorontwikkeling is nodig om dit duurzaam te verankeren in onderwijs.’

Met wat ben je op de foto gegaan dat symbool staat voor persoonsgericht, wetenschappelijk bewezen voedingsadvies in de zorg?

‘Met lokaal geteelde rogge, omdat het past in een gezond en duurzaam eetpatroon. Rogge is vezelrijk, waardoor het gunstige effecten heeft. Komende jaren komen we meer te weten over de effecten van vezels bij behandeling en herstel omdat we onderzoek doen naar het verhogen van de vezelinname bij bijvoorbeeld diabetes type 2 en vóór darmkankeroperaties.’