08 JULI 2021
Voor gezonde mensen is het advies om dagelijks 30-40 gram voedingsvezels te eten om de darmen gezond te houden. Een goede darmgezondheid wordt in verband gebracht met minder complicaties na een operatie. ‘Heel simpel gedacht: hoe gezonder je darm is, hoe beter die zich kan verdedigen tegen infecties of andere problemen. Een patiënt met een gezondere darm komt mogelijk beter door een operatie heen’, vertelt Dieuwertje Kok, onderzoeker aan Wageningen University & Research (WUR). Samen met collega-onderzoekers en artsen onderzocht ze dit en publiceerde recent de resultaten in Journal of the Medical Association (JAMA) Surgery.
Complicaties verminderen de kwaliteit van leven van darmkankerpatiënten, verhogen het risico op overlijden en bemoeilijken herstel. ‘Er is nog weinig bekend over de risicofactoren voor complicaties na een darmkankeroperatie. Roken is wel een bekende risicofactor. Daarnaast zijn er ook factoren waar de patiënt zelf niet veel aan kan doen’, legt Dieuwertje uit. ‘We proberen alle stukjes van de puzzel bij elkaar te zoeken zodat we uiteindelijk een advies kunnen geven waar de patiënt iets aan heeft.’
Groot onderzoek
‘Niet eerder is op zo’n grote schaal gekeken naar het verband tussen vezelinname en complicaties,’ legt Dieuwertje uit. Ze gebruikte gegevens van 1399 patiënten uit de COLON-studie, een onderzoek van WUR dat de relatie tussen voeding en leefstijl en het ziekteverloop van dikkedarmkanker onderzoekt. Deze patiënten zijn geworven in elf ziekenhuizen in Nederland, waaronder Ziekenhuis Gelderse Vallei, Radboud UMC en Rijnstate. De onderzoekers beoordeelden met behulp van een vragenlijst over voedselfrequentie hoeveel vezels die patiënten gemiddeld per dag aten in de maand voor operatie. Uit de Dutch ColoRectal Audit (DCRA), een kwaliteitsregistratiesysteem waar alle ziekenhuizen in Nederland gegevens over darmkankerchirurgie in bijhouden, werden gegevens over complicaties verzameld.
Uit het onderzoek blijkt dat een hogere inname van voedingsvezels geassocieerd is met een lager risico op algemene complicaties en chirurgische complicaties. Er was geen verband met naadlekkage, mogelijk omdat die groep patiënten te klein was. De associatie was dusdanig sterk dat deze ook aantoonbaar bleef nadat er rekening was gehouden met andere factoren zoals leeftijd en geslacht, roken en verdere gezondheid van de patiënt.
De resultaten bieden veel mogelijkheden tot vervolgonderzoek. Omdat het een observationele studie was, kon alleen worden vastgesteld dát er een verband was. Of en hoe vezelinname voor de operatie kan bijdragen aan het verlagen van het risico op complicaties - dat moet vervolgonderzoek uitwijzen. ‘We weten nog niet of het haalbaar is om de vezelinname vlak voor de operatie te verhogen en of dat veilig is voor de patiënt. We willen nu bekijken of we een interventiestudie kunnen uitvoeren om te onderzoeken of het echt werkt als we mensen meer vezels geven voor hun operatie.’ Dieuwertje neemt nu ook het verband tussen vezelinname en complicaties mee in een ander onderzoek: de CHEMI-studie. Hierin onderzoekt ze de verandering van samenstelling van de microbiota tijdens de behandeling van dikkedarmkanker. ‘De CHEMI-studie is een kleinere studie met veel biologische monsters waardoor we meer in diepte kunnen kijken wat er gebeurt.’ Uiteindelijk hoopt Dieuwertje dat haar onderzoek ten goede komt aan de patiënt: ‘Deze bevinding kan belangrijke aanknopingspunten bieden voor prehabilitatieprogramma’s die patiënten fit moeten maken voor de operatie.’
Meer lezen:
Onze digitale nieuwsbrief verschijnt regelmatig