Smaakverandering en smaaksturing

Smaaksturing in de zorg: de patiënt proeft de winst

Veranderingen van reuk- en smaakvermogen kunnen verschillende oorzaken hebben: bijvoorbeeld een chronische ziekte of medicijngebruik. In diverse patiëntengroepen wordt onderzocht hoe veranderingen in reuk- en smaakvermogen het eetgedrag beïnvloeden en wat er gebeurt in het brein. Ook wordt gekeken naar andere factoren die invloed kunnen hebben op de smaakbeleving, zoals bepaalde dieetrestricties.

AIO Elbrich Postma zet voor haar promotieonderzoek aan Wageningen University & Research diverse onderzoekstechnieken in bij verschillende patiëntenpopulaties. Zij gebruikt vragenlijsten over voedselvoorkeuren en eetgedrag en ook worden er reuk- en smaaktesten gebruikt, om het reuk- en smaakvermogen op een objectieve manier te meten. Daarnaast worden er MRI-scans gemaakt, waarmee de hersenactiviteit tijdens het toedienen van geuren gemeten kan worden. Ook kunnen hiermee de structuren die betrokken zijn bij het verwerken van geurstimuli in beeld worden gebracht.

Projecten en resultaten

Smaak en zorg

Samen met de Christelijke Hogeschool Ede zijn studies gedaan naar de rol van de verpleegkundige bij patiënten met veranderingen in het reuk- en smaakvermogen. Zo is in kaart gebracht welke interventies verpleegkundigen kunnen aanbieden bij patiënten die chemotherapie ondergaan. Zie het artikel 'Smakelijk eten voor patiënten met kanker' uit de NTVG.
Op de afdeling cardiologie wordt onderzocht wat het effect is van een zoutbeperkt dieet op de smaakbeleving en voedingsinname van patiënten met hartfalen. Er wordt gekeken naar smaakvolle én gezonde alternatieven, zodat patiënten in een goede voedingsstatus blijven én van hun eten kunnen genieten.

Oncologische menukaart

Postma heeft samen met cateraar Sodexo in het oncologisch centrum van Ziekenhuis Gelderse Vallei de smaakvoorkeuren van kankerpatiënten in kaart gebracht. De koks van het ziekenhuis hebben een speciale menukaart ontwikkeld. Deze bevat onder andere een proefplankje, waarbij kankerpatiënten verschillende producten kunnen uitproberen. Omdat smaakvoorkeuren heel persoonlijk zijn, is het belangrijk om patiënten verschillende opties te bieden. Zo kunnen zij zelf de producten kiezen die het beste passen bij hun wensen en behoeften. Ook zijn receptkaartjes ontwikkeld om thuis gevarieerd te eten.

Reuk – en smaakcentrum

Het Reuk- en smaakcentrum, een initiatief van KNO-arts Wilbert Boek van Ziekenhuis Gelderse Vallei en Prof. Kees de Graaf van Wageningen University & Research, brengt onderzoek en zorg op het gebied van (veranderingen in) reuk- en smaakvermogen bijeen. Doel is te komen tot een optimale zorg voor en behandeling van mensen met een reuk- en smaakstoornis.