De impact van verhoogde eiwitinname op herstel en levenskwaliteit op de IC

Ernstig zieke patiënten verliezen vaak al in de eerste week van hun opname op de intensive care een aanzienlijke hoeveelheid spiermassa, wat leidt tot verzwakte spieren en een verminderde levenskwaliteit. Hoewel eiwitrijke voeding belangrijk is voor het behoud van spiermassa, heeft de PRECISe-studie aangetoond dat een hogere eiwitinname dan de richtlijn adviseert nadelig is. Het gaat gepaard met een vertraagd ontslag en een lagere levenskwaliteit na de IC-opname.

De PRECISe-studie werd uitgevoerd in vijf Belgische en vijf Nederlandse ziekenhuizen, waaronder Ziekenhuis Gelderse Vallei. Een interdisciplinair team, deels ook onderzoekers aan Wageningen University & Research, voerde het onderzoek in Ede uit: Arthur van Zanten, Michelle Paulus, Imre Kouw, Max Melchers, Margreet Osinga, Marianne Bouw-Ruiter en Yvonne Swaen-Dekkers. In totaal werden 935 ernstig zieke patiënten zes maanden lang gevolgd. Tijdens hun verblijf op de intensive care kreeg de helft van de patiënten standaard sondevoeding (1,3 gram eiwitten per kilogram lichaamsgewicht per dag), terwijl de andere helft eiwitrijke sondevoeding kreeg (2,0 gram per kilogram per dag). De onderzoekers volgden de patiënten om onder andere hun ontslagduur, spierkracht, fysieke conditie en levenskwaliteit te beoordelen.

Uit het onderzoek bleek dat de patiënten die extra eiwitten kregen, niet beter herstelden. Hun levenskwaliteit was zelfs lager dan die van patiënten die de standaard hoeveelheid eiwitten kregen. Ze hadden meer moeite met dagelijkse taken zoals zichzelf wassen en huishoudelijke klussen, ondervonden problemen met lopen, en verbleven langer in het ziekenhuis. De sterftecijfers tijdens de onderzoeksperiode lagen iets hoger bij de patiënten met extra eiwitten (42 procent tegenover 38 procent in de standaardgroep). Hoewel dit verschil statistisch niet significant was, kan het toch klinisch relevant zijn. Daarnaast hadden deze patiënten vaker last van maag- en darmklachten, zoals een opgeblazen gevoel, misselijkheid en braken. De verminderde levenskwaliteit was vooral zichtbaar bij vrouwelijke patiënten, mogelijk door hun gemiddeld lagere spiermassa, waardoor ze gevoeliger zijn voor een te hoge eiwitinname.

Hoewel de exacte oorzaak van de negatieve effecten van een verhoogde eiwitinname nog niet helemaal duidelijk is, vermoeden de onderzoekers dat het lichaam van ernstig zieke patiënten moeite heeft met de verwerking van eiwitten, omdat hun organen al zwaar belast zijn door hun ziekte. Daarom pleiten de onderzoekers voor nieuwe aanbevelingen wat betreft de juiste dosering van eiwitten op de intensive care. Ze suggereren ook dat de dosering wellicht verder gepersonaliseerd moet worden, bijvoorbeeld op basis van geslacht.

Vervolgonderzoek, waaraan onder andere Prof. Dr. Arthur van Zanten en Michelle Paulus, promovendus, zullen deelnemen, zal de bevindingen verder onderzoeken.

Meer lezen?

• Publicatie in The Lancet:
  Effect of high versus standard protein provision on functional recovery in people with critical illness (PRECISe): an investigator-initiated, double-blinded, multicentre, parallel-group, randomised controlled trial in Belgium and the Netherlands
• Onderzoekslijn metabole stress
• Nieuwsbericht Extra eiwitrijke sondevoeding vertraagt herstel IC-patiënten Nederlandse Vereniging voor Diëtisten

• Delen: