Gericht op gezondheidswinst
Gericht op gezondheidswinst
17 MAART 2020
Het Nationaal Preventieakkoord spreekt duidelijke taal: het streven is dat in 2025 50% van de ziekenhuizen een gezond voedingsaanbod heeft voor patiënten, bezoekers en medewerkers, en in 2030 100%. Alliantie Voeding in de Zorg, het expertisecentrum voor voeding in de zorg, helpt de partijen daarbij vanuit het project Goede Zorg Proef Je. Het 3e landelijke seminar Goede voeding in de zorg was daar een onderdeel van.
Wat opvalt bij de 3 workshops is de open sfeer waarin deelnemers en workshopleiders ervaringen uitwisselen en kennis delen. Daarbij komen ook lastige onderwerpen komen aan bod, bijvoorbeeld dat door een reorganisatie de aandacht voor voeding tijdelijk verslapt. “Het is plezierig om te weten welke problemen je in de praktijk kunt tegenkomen, want juist daarvan kun je leren”, aldus een bezoeker.
Hoe maak je de eetomgeving gezonder?
We weten het allemaal: het is gemakkelijker om gezond te eten in een omgeving die de gezonde keuze stimuleert. Maar hoe realiseer je dat in een ziekenhuis? Liesbeth Velema, expert Voeding en gedrag bij het Voedingscentrum, legt de Richtlijn Gezondere Eetomgevingen uit: “Ons advies is om in elke productgroep een gezond alternatief te bieden en dat ook aantrekkelijk te presenteren én te prijzen. Als het aandeel van deze gezondere opties groter wordt, dan kiezen veel bezoekers het gezondere alternatief, zo is onze ervaring.” Een ander onderdeel van de Richtlijn Gezondere Eetomgevingen is water drinken stimuleren. Dat kan bijvoorbeeld door gratis water aan te bieden in het personeels- en bezoekersrestaurant. Ook tijdens het seminar Goede voeding in de zorg stonden er kannen met water, met verse munt en citroen.
Joyce Groenewoud, teamleider voeding & horeca a.i. in Ziekenhuis Gelderse Vallei, presenteert de voedingstop 5 van patiënt, bezoeker en medewerker. Behalve gerookte zalm en een verse fruitsalade staan er ook minder gezonde producten op de lijst. Dit laat zien dat het tijd kost om mensen te stimuleren en verleiden tot een gezonde keuze. Dat herkennen de deelnemers aan de workshop. Vanuit hun eigen ervaring noemen ze een duidelijke visie en een enthousiaste eigen keuken een stimulans op weg naar een gezond aanbod, terwijl de extra kosten en het feit dat niet iedereen op één lijn zit het proces juist vertragen. Een verrassend positieve uitkomst van deze workshop is dat bijna alle deelnemers aangeven al bezig te zijn met het realiseren van een gezonder aanbod in het personeelsrestaurant.
Hoe maak je de stap naar een gezond voedingsaanbod?
Lange tijd was de aandacht in ziekenhuizen - wat voeding betreft - vooral gericht op het voorkomen van ondervoeding. De oplossing daarvoor was: extra eiwit en extra energie. Nu is het streven dat elke zorgorganisatie aan de slag gaat met de stap naar gezonde voeding voor iedereen. Elke Naumann, projectleider bij Stuurgroep Ondervoeding, gaat in op de uitdagingen: “Voeding op maat is daarbij belangrijk. Want wat voor de ene patiënt gezond is, is dat niet voor de andere patiënt. Daarbij blijft extra eiwit en extra energie noodzakelijk voor een grote groep patiënten." Vanuit dit oogpunt hanteert Alliantie Voeding in de Zorg de Richtlijnen Goede Voeding, aangevuld met specifieke richtlijnen voor groepen patiënten, voor een gezond voedingsaanbod in Nederlandse zorginstellingen.
Quirine Altorf, teamleider diëtetiek bij Amphia ziekenhuis, vertelt over haar ervaringen. Ze benadrukt dat een intensieve samenwerking nodig is tussen alle betrokken partijen, vooral diëtetiek en de facilitaire dienst. “We willen dat patiënten gezonder eten én dat ze zelf kunnen kiezen. Dat betekent dat niet alleen ander voedsel nodig is, maar ook voorlichting over de effecten van voeding. Dat vraagt weer om goed geschoolde zorgmedewerkers.”
Hoe ontwikkel je een visiedocument?
Twee dingen zijn belangrijk als je een gezond voedingsaanbod wilt realiseren, vertelt Wineke Remijnse, beleidsadviseur Nederlandse Vereniging van Diëtisten: “Ten eerste een goede visie, zodat je weet waar je heen wilt, en ten tweede een projectteam waarin alle disciplines die met voeding te maken hebben zijn vertegenwoordigd, want zo kun je kennis delen en draagvlak creëren.” Dit sluit aan bij de aanbevelingen van de Expertmeeting ‘Voeding in ziekenhuizen’, die Alliantie Voeding in de Zorg afgelopen najaar heeft gehouden.
Eline Vermeulen, Hoofd eten, drinken en gastvrijheid, Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis, gaat verder in op het visiedocument. “Het allerbelangrijkst is dat je weet waarom je dit doet, wat wil je bereiken? Wat levert het op voor de patiënt, de medewerker en de bezoeker? Vertel het als een droom, een verhaal dat je voor je kunt zien, dan krijg je mensen mee.” Aan de hand van een stappenplan worden de deelnemers uitgenodigd de stappen in hun eigen organisatie te beschrijven. “Wat een goede tip om eerst extern op zoek te gaan naar voorbeelden, dan intern een visiedocument te schrijven, en het dan intern en extern te laten toetsen”, is een van de positieve reacties.
Vooruitblik
Tom van Loenhout, Voorzitter van het bestuur van Alliantie Voeding in de Zorg, besluit de middag met een terug- en een vooruitblik: ”12 jaar geleden begonnen we in het klein, nu zijn er meer dan 100 professionals uit het hele land bij het 3e seminar Goede voeding in de zorg. De aandacht voor goede voeding in de zorg groeit en daar zijn we trots op.”
Meer weten over Goede Zorg Proef Je?
Vragen? Neem contact op met Gisette van Dam - Peters van Ton, projectmedewerker Goede Zorg Proef Je (PetersvantonG@zgv.nl, 0318 435484).
Lees hier deel 1 van de samenvatting van het seminar Goede voeding in de zorg: Steeds meer goede voeding in de zorg.
Meer lezen?
Elke 6-8 weken verschijnt onze digitale nieuwsbrief.
