06 NOVEMBER 2023
Het symposium werd geopend door professor Marianne Geleijnse, Hoogleraar Voeding en hart- en vaatziekten aan de Wageningen University & Research en hoofd van de onderzoekslijn Voeding en cardiometabole ziekten bij Alliantie Voeding in de Zorg. Geleijnse benadrukte het verband tussen chronische nierschade en een verhoogd risico op vroegtijdig overlijden, wat een zorgwekkend probleem is gezien het feit dat ongeveer 1,7 miljoen Nederlanders lijden aan nierproblemen. Daarbij is het een uitdaging om chronische nierschade tijdig te diagnosticeren vanwege de vaak moeilijk te herkennen symptomen.
Nefroloog Ron Gansevoort, van het Universitair Medisch Centrum Groningen, bouwde voort op dit thema tijdens zijn presentatie. Hij benadrukte het cruciale belang van vroegtijdige opsporing van nierschade om te voorkomen dat de nierfunctie verder achteruitgaat en patiënten moeten overgaan tot dialyse of niertransplantatie. Gansevoort introduceerde een effectieve methode om een afnemende nierfunctie op te sporen, namelijk door te kijken naar het gehalte van albumine in de urine. Hoe hoger dit gehalte, hoe ernstiger de nierschade. Gansevoort liet ook zien dat deze test niet ingewikkeld is en zelfs thuis kan worden uitgevoerd. Daarom pleit hij voor het opnemen van een urinetest in het Nationaal Programma Bevolkingsonderzoek om nierschade in een vroeg stadium op te sporen.
Professor Lawrence Appel van de Johns Hopkins University in de Verenigde Staten, de tweede spreker van de dag, besprak uitgebreid de mogelijke gevolgen van het vervangen van natrium in zout door kalium bij mensen met chronische nierschade. Hij legde daarnaast ook uit hoe het bekende DASH-dieet (DASH=Dietary Approaches to Stop Hypertension) het risico op cardiometabole ziekten, waaronder nierschade, kan verlagen.
Het symposium werd afgesloten met een dynamische discussie, gemodereerd door professor Marianne Geleijnse. Het werd voor alle aanwezigen duidelijk dat er meer aandacht moet worden besteed aan nierschade in Nederland. Dit vereist samenwerking tussen beleidsmakers, wetenschappers, zorgverleners en financiers om de bewustwording rondom nierschade te vergroten.
Dat voeding een belangrijke rol kan spelen bij de nierschade bleek ook uit het promotieonderzoek van Anniek van Westing aan de Wageningen University & Research. Zij toonde met haar onderzoek aan dat elke extra kop zwarte koffie, tot een maximum van vier koppen per dag, geassocieerd was met minder nierschade. Toch is het volgens van Westing nog te vroeg om extra koffieconsumptie massaal aan mensen te adviseren en is het belangrijk dat vervolgonderzoek haar conclusie bevestigd.
Lees hier het artikel in Resource over het promotieonderzoek van Anniek van Westing.
Hoewel er veel aandacht is voor onderzoek naar longen, het hart, de hersenen en de darmen, worden de nieren vaak vergeten, terwijl nierschade net zoveel levensjaren kost als darmkanker. Opvallend is hierbij ook de narratief, in het Nederlands hebben we het vaak over nierschade terwijl het eigenlijk gaat om ziekten aan de nieren. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) voorspelt zelfs dat nierziekten in 2040 de op vier na meest voorkomende doodsoorzaak zal zijn, tenzij er veranderingen plaatsvinden. Concluderend moeten we meer aandacht besteden aan nierziekten, onder andere door systematische bevolkingsonderzoeken en het bevorderen van voedingspatronen die gunstig zijn voor onze nieren. Het is mogelijk dat enkele koppen koffie per dag in de toekomst worden aanbevolen als onderdeel van een gezond voedingspatroon voor de nieren.
Onze digitale nieuwsbrief verschijnt regelmatig