Gericht op gezondheidswinst
Gericht op gezondheidswinst
20 MEI 2021
Chef-koks ontwikkelen speciale recepten voor oncologiepatiënten
Door de bijwerkingen van chemotherapie kunnen patiënten veranderingen in voedselvoorkeuren ervaren: bepaalde voeding vinden patiënten opeens vies of onprettig, of juist lekkerder. Het inspelen op die voorkeuren staat centraal binnen het project Steering Recipes. Dit wordt bijvoorbeeld gedaan door het versterken – sturen - van smaken: zoet, zuur, zout, bitter en umami. De eerste fase van het project leverde 100 aangepaste recepten op door een unieke samenwerking tussen diëtisten, chef-koks en andere relevante partners. Rutger Brouwer, projectmanager van Stichting HungerNdThirst: ‘Zonder deze constructieve en inspirerende samenwerking tussen verschillende relevante partijen zouden we nooit zo’n succesvol resultaat bereikt hebben. Ik ben er trots op dat we middels dit project de kwaliteit van leven van patiënten kunnen verbeteren.’ Ook chef-kok Alicia is te spreken over de wisselwerking: ‘Het werk zou niet mogelijk geweest zijn zonder de kennisoverdracht tussen chef-koks en diëtisten. De twee expertises hebben samen gezorgd voor veilige, voedzame en lekkere recepten.’
Stichting HungerNdThirst startte het project in 2020, in samenwerking met Boehringer Ingelheim, chef-koks van Alícia Foundation & Live Eat Taste en Alliantie Voeding in de Zorg, die onder andere diëtisten in Rijnstate en Ziekenhuis Gelderse Vallei aan het project verbond en expertise inbrengt van het Reuk- en Smaakcentrum. Boehringer Ingelheim zal de recepten beschikbaar maken via hun website. In de eerste fase van het project gingen de chef-koks aan de slag met de bestaande recepten om de vijf basissmaken te versterken. Daarbij hebben ze ingrediënten weggelaten, vervangen of toegevoegd. Daarna categoriseerden de chefs de gerechten in maaltijdtypes (zoals soep, hoofdgerecht, dessert). Deze fase is recent afgerond en heeft dus honderd aangepaste recepten opgeleverd.
In de tweede fase, Recipes Development, bekijken oncologiediëtisten van Ziekenhuis Gelderse Vallei en Rijnstate of de aanpassingen door de chef-koks geen negatieve invloed hebben op de kankerbehandeling. Diëtiste Merel Ambrosius van Rijnstate: ‘Niet alle producten en ingrediënten zijn geschikt om te gebruiken tijdens chemotherapie, daarom is het fijn dat wij deze recepten mochten beoordelen.’ Ook analyseren de diëtisten of de recepten een positieve uitwerking hebben op de klachten waar de patiënten last van hebben: misselijkheid, diarree, gasvorming of –blokkering, constipatie, verminderde eetlust, pijnlijke keel en slikproblemen of smaakverandering. ‘Daarbij kijken we naar de toepasbaarheid voor de cliënt,’ legt Merel uit. Door de recepten te linken aan klachten kan een patiënt makkelijk zoeken op gerechten die de effecten van de bijwerkingen verminderen. Als je bijvoorbeeld slikproblemen hebt zijn smeuïge gerechten fijn om te eten. Merel: ‘Smaakverandering is een veel voorkomend probleem bij patiënten die worden behandeld met chemotherapie. Het is van meerwaarde dat er recepten zijn die op verschillende smaken kan worden aangepast.’
De chef-koks ontwikkelen op basis van de feedback van de oncologiediëtisten compleet nieuwe recepten en houden daarbij ook rekening met consumptiemomenten en verschillende keukens (zoals bijvoorbeeld de Aziatische of de Midden-Oosterse keuken). In de derde fase worden de gerechten getest door de chefs. Boehringer Ingelheim publiceert de recepten en Alliantie Voeding in de Zorg wil die vervolgens verspreiden naar ziekenhuizen via het project Goede Zorg Proef Je. Stichting HungerNdThirst wil de recepten en het effect ervan in vervolgonderzoek valideren.
Stichting HungerNdThirst gaf in 2016 opdracht om de invloed van de behandeling van dikkedarmkanker op het reuk- en smaakvermogen van patiënten te onderzoeken. Deze VERS-studie werd uitgevoerd door Elbrich Postma en gefinancierd via de Wetenschapswinkel van Wageningen University & Research. Het onderzoek is in 2018 afgerond en gebruikte data van de COLON-studie, onderzoek dat werd gefaciliteerd door Alliantie Voeding in de Zorg. Uit de VERS-studie werd veel duidelijk over de verandering van reuk- en smaakbeleving bij oncologiepatiënten en de rol van de vijf basissmaken daarin. Boehringer Ingelheim was al bezig met receptontwikkeling binnen het project Taking Cancer on through flavour voor mensen met en na kanker en die recepten worden nu dus doorontwikkeld in het project Steering Recipes.
Elke 6-8 weken verschijnt onze digitale nieuwsbrief.
