29 SEPTEMBER 2022
Een deelnemer aan het Voed Je Beter-onderzoek krijgt een bloeddrukmeting
Gezond eten volgens de Richtlijnen Goede Voeding (RGV) is voor iedereen belangrijk, omdat het onder andere de kans op het ontstaan van hart- en vaatziekten vermindert. Maar heeft gezonde voeding ook een positief effect op mensen die al onder behandeling voor hart- en vaatziekten zijn? Dat is minder bekend en daar moet dit Voed Je Beter-project verandering in brengen. ‘Mensen gaan onder persoonlijke begeleiding door een diëtist uit de buurt in kleine en zelf opgestelde stapjes aan de slag met gezonder eten volgens de RGV,’ legt Ilse Evers uit, die op dit project promoveert. Ze kijkt meteen of deze aanpak ervoor zorgt dat mensen hun gezondere eetpatroon kunnen volhouden, want dat blijkt vaak lastig te zijn. Ook onderzoekt Ilse met haar team wat de effecten van gezonder eten zijn op de brede gezondheid, waarbij ze niet alleen inzoomt op de ziekte en bijbehorende risicofactoren als hoge bloeddruk en cholesterolniveau’s, maar bijvoorbeeld ook op slaap en beweging.
De regionale samenwerking tussen ziekenhuizen, eerstelijns diëtisten, de universiteit en met een Arnhemse voetbalclub is uniek aan het Voed Je Beter-project. Zo krijgen mensen die onder behandeling zijn voor hart- en vaatziekten via Rijnstate of Ziekenhuis Gelderse Vallei een uitnodiging om deel te nemen aan het project. Internist Marcel Hovens heeft patiënten gevraagd deel te nemen. ‘Ik werk mee aan dit project omdat het zo relevant is. We geven deze patiënten topklinische zorg met interventies, diverse medicijnen en ingrepen, maar laten we kijken of ook de basis, goede voeding, nog meerwaarde heeft. De pragmatische aanpak, regionale samenwerking en expertise vanuit wetenschap, innovatie en zorg komen mooi samen,’ vertelt Marcel. Bovendien hoop ik dat het duidelijk wordt dat naast alle technologische mogelijkheden en veelbelovende medicijnen het volgen van de “gewone” richtlijn Goede Voeding helpt om hart- en bloedvaten gezond te krijgen en te houden.’ Ook een tiental diëtistenpraktijken begeleidt een half jaar lang patiënten binnen het project. ‘Het was niet moeilijk om diëtistenpraktijken te vinden die mee wilden doen aan het project, want ze vinden het allemaal een interessant en relevant project,’ zegt Ilse. Tot slot stelt Voetbalvereniging VDZ uit Arnhem twee keer per week ruimte beschikbaar om lichamelijke metingen uit te voeren.
Om te vergelijken wat het Voed Je Beter-project voor effect heeft volgt de helft van de beoogde 144 deelnemers standaard zorg, de andere helft krijgt een half jaar lang persoonlijk voedingsadvies door een diëtist in de buurt. Samen met de diëtist kijken patiënten wat ze in kleine stapjes aan hun voedingspatroon kunnen verbeteren en waar ze naartoe werken. ‘We willen dat het aangepaste voedingspatroon en gewoonte wordt. We weten dat mensen kleine aanpassingen waarbij ze toewerken naar haalbare, persoonlijke doelen beter op lange termijn volhouden dan één keer een grote verandering, onder andere omdat het zelfvertrouwen en daardoor motivatie groeien,’ legt Ilse uit.
Alle deelnemers ondergaan vier meetmomenten, verspreid over een jaar. Zo vindt elke drie maanden een lichamelijke meting plaats waarbij de bloeddruk, gewicht en buikomvang worden gemeten. Ook wordt bloed- en urineonderzoek gedaan. Deelnemers meten zelf ook een week lang dagelijks een aantal keer hun bloeddruk. Deze lichamelijke gegevens zeggen iets over de kans op het opnieuw krijgen van een beroerte of hartstilstand en de kans op overlijden. De bredere gezondheid wordt via vragenlijsten uitgevraagd, waarbij zaken als angst en stress, slaap, beweging, werkvermogen en zorggebruik meegenomen worden.
Al met al steken deelnemers flink wat tijd en energie in deelname, waar ze ook wat voor terugkrijgen: meer inzicht in hun (algemene) gezondheid en de helft van de mensen krijgt voedingsbegeleiding. Daarnaast werken ze mee aan een belangrijk onderzoek voor lotgenoten. ‘Sommige deelnemers hopen zich fitter te voelen of meer controle te hebben, andere willen bijdragen aan betere zorg,’ zegt Ilse. Het doel van de studie is ook helder. ‘We hopen dat de onderzoeksresultaten bijdragen aan de onderbouwing van voedingsrichtlijnen en geïmplementeerd worden in de klinische praktijk. Daarbij helpt het dat we nauw verbonden zijn met de praktijk via de samenwerking met zorgprofessionals,’ aldus Ilse.
Het Voed Je Beter- project valt onder de onderzoekslijn Cardiometabole Ziekten van Alliantie Voeding in de Zorg. We voeren het onderzoek uit met steun van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en het sluit aan op Regiodeal Foodvalley. Het onderzoek wordt begeleid door Marianne Geleijnse, hoogleraar Voeding en Hart- en Vaatziekten (WUR) en Renate Winkels, senior onderzoeker Voeding en Ziekte (WUR).
Onze digitale nieuwsbrief verschijnt regelmatig