In Nederland lijden circa 1,2 miljoen mensen aan diabetes. Iemand met diabetes heeft meer kans op hart- en vaatziekten. Voeding en leefstijl spelen een belangrijke rol bij diabetes type 2, maar ook bij diabetes type 1 en bij zwangerschapsdiabetes. Via onderzoek én toepassing van voedingskennis zet onze Voed je Beter - aanpak in op gezondheidswinst voor mensen met diabetes.
Onderzoek bij diabetes type 2
Van alle patiënten met diabetes heeft circa 90% diabetes type 2. Voeding en leefstijl spelen een grote rol bij het ontstaan en tijdens het beloop van de ziekte. Veranderingen in de voeding kunnen diabetes type 2 verminderen en soms helemaal omkeren (Pot, BMJ Nutr. Prev. Health, 2020).
- Voed je Beter- interventiestudie Diabetes type 2. Promovendus Iris van Damme (WUR) onderzoekt het effect van gepersonaliseerd voedingsadvies op basis van de Richtlijnen Goede Voeding (RGV) van de Gezondheidsraad bij mensen met diabetes type 2. Het verhogen van de vezelinname staat hierbij centraal. Enerzijds omdat mensen daarmee in het algemeen meer in lijn met de RGV gaan eten (meer fruit, groente, noten en volkeren producten), anderzijds omdat vezels een gunstig effect op de bloedsuikerspiegel hebben. Naast het effect op het risico op hart- en vaatziekten bestudeert Iris ook het effect gezien vanuit de positieve gezondheid (zoals ervaren kwaliteit van leven), zorggebruik en voedselvaardigheden. Dit onderzoek wordt uitgevoerd met steun vanuit Regiodeal Foodvalley. Meer lezen >>>>
Naast de interventiestudie ontwikkelde Iris met de Nederlandse Vereniging voor Diëtisten en de Nederlandse Diabetes Federatie een geaccrediteerde e-nascholing over persoonsgerichte voedingszorg bij diabetes. - PLATE-DM: Een plantaardig voedingspatroon bij diabetes type 2. Promovendus Lukas Hoes (UMCU) onderzoekt in een interventiestudie de invloed van een plantaardig voedingspatroon bij patiënten met diabetes type 2. Het effect op risicofactoren voor hart – en vaatziekten, zoals het cholesterol en de bloeddruk, wordt onderzocht. In peer support sessies delen patiënten hun motivatie voor deelname aan de voedingsinterventie én hun ervaringen met het voedingspatroon. Lukas onderzoekt ook welke patiënten het lukt hun voedingspatroon te veranderen en welke factoren hen daarbij helpen. Dit onderzoek wordt uitgevoerd met steun vanuit Regiodeal Foodvalley. Lees hier meer informatie over deze studie.
- Meta-analyse voedingspatronen bij diabetes type 2. Promovendus Nadia Bonekamp (UMCU) onderzocht met een meta-analyse van 73 studies het effect van het voedingspatroon bij diabetes type 2 op het risico voor een cardiovasculair event. Om de resultaten ook tastbaar te maken voor patiënten probeerde ze te voorspellen hoeveel extra gezonde jaren een patiënt kan verwachten als ze een gezond voedingspatroon gaan volgen. Het doel is deze voorspelling verwerken in een online tool, die zorgverleners kunnen benutten om patiënten nog meer te motiveren. Dit onderzoek wordt uitgevoerd met steun vanuit Regio Deal Foodvalley. Meer lezen >>>
- Voed je Beter – praktijkonderzoek ‘Inzet van de Eetscore op de polikliniek cardiologie. In dit onderzoek zet onderzoeksdiëtist Tessa de Smit (ZGV) in op het verbeteren van voedingsadvies voor patiënten die de polikliniek cardiologie van Ziekenhuis Gelderse Vallei hebben bezocht. De Eetscore, een door WUR ontwikkelde en gevalideerde online vragenlijst (De Rijk, Br J. Nutr, 2021), motiveert patiënten om de kwaliteit van hun voeding te verbeteren. De Eetscore is in zowel de eerste- en tweedelijnszorg onderzocht en maakt het voor zorgprofessionals makkelijker om voeding in de spreekkamer te bespreken (Slotegraaf, poster evaluation ICDAM, 2021; Slotegraaf, poster implementation ICDAM, 2021). Dit onderzoek wordt uitgevoerd met steun vanuit Regiodeal Foodvalley.
- Voed je voeten – praktijkonderzoek naar voedingstoestand van patiënten met diabetes en een wond aan de voet. In de studie 'Voed je Voeten' wordt onderzocht hoe de voedingstoestand van patiënten met diabetes en een wond aan de voet (een diabetisch voetulcus) beter gemeten kan worden. Vanuit Ziekenhuis Gelderse Vallei (ZGV) werkt Tessa de Smit (diëtist en praktijkonderzoeker) samen met dr. Kolkert (vaatchirurg) mee aan deze studie. Bij patiënten met diabetes kunnen de bloedvaten en zenuwen in de benen en voeten beschadigd raken, wat leidt tot verminderd gevoel. Hierdoor kunnen wondjes ontstaan die moeilijk genezen, zoals een diabetisch voetulcus. Een diabetisch voetulcus is een complicatie van diabetes, met een grote recidiefkans, een hoog risico op amputatie en een hoge 5-jaarsmortaliteit. We weten dat een goede voedingstoestand en goede voeding kunnen helpen bij de wondgenezing. Echter, we weten nog niet welke screeningsmethoden voor de voedingstoestand het beste gebruikt kan worden. Het doel is uiteindelijk de voedingszorg voor deze patiënten te verbeteren. De Regio Deal Foodvalley maakt dit praktijkonderzoek mogelijk.
- De ontwikkeling van het SALUD-leefstijlprogramma voor inzet bij diabetes type 2. Promovendus Kristel Polhuis (WUR) ontwikkelde een holistisch en persoonlijk leefstijlprogramma voor mensen met diabetes type 2 (Polhuis, Int. J. for Equity Health, 2020; Polhuis, Health Prom. Intl., 2021). Het SALUD-leefstijlprogramma is ontwikkeld in samenwerking met diabetespatiënten, huisartsen, diëtisten en praktijkondersteuners en zet in op het maken van kleine veranderingen in het alledaagse eetgedrag. Het ontwikkelen van eigen identiteit, sociale steun, voedselvaardigheden en het omgaan met stress zijn belangrijke pijlers in het SALUD-programma. In de SALUD-interventiestudie onderzoekt Kristel het effect van het leefstijlprogramma. Kristel wordt begeleid door prof. dr. Marianne Geleijnse en prof. dr. Maria Koelen van WUR. Alliantie Voeding in de Zorg biedt via haar partners een proeftuin voor pilotstudies, waaronder de huisartsen vanuit Medical Center de Veluwse Poort in Ede. Dit onderzoek wordt uitgevoerd met steun vanuit de Stichting Edema-Steernberg. Meer lezen >>>
Onderzoek bij diabetes type 1
Ongeveer 100.000 mensen in Nederland hebben diabetes type 1. Mensen met diabetes type 1 maken geen insuline meer aan en moeten insuline spuiten, of een pompje dragen. Het is patiënten aan te raden op hun voeding te letten om de bloedglucose waarden beter onder controle te houden. Uit eerder onderzoek dat onderzoekers van Strategische Communicatie (WUR) en internisten van Ziekenhuis Gelderse Vallei uitvoerden, blijkt dat het zinvol is het zelfmanagement van de patiënt te ondersteunen door de patiënt te betrekken bij concrete oplossingen en doelen. Meer lezen >>>
Onderzoek bij zwangerschapsdiabetes
Tussen 2015-2019 steeg het aantal gevallen van zwangerschapsdiabetes van 5,1 % naar 7,3%. Zowel de moeder als het kind lopen risico’s, zoals een verhoogd risico op het ontwikkelen van diabetes type 2. Onder leiding van prof dr. Edith Feskens (WUR) zijn de Gestational diabetes and LIfestyle of Mothers before and during Pregnancy studies (GLIMP) uitgevoerd bij zwangerschapsdiabetes (Looman, proefschrift, 2018). Hierin zijn de gevolgen van zwangerschapsdiabetes in kaart gebracht. Ook liet de studie zien dat gezonde voeding het risico op het ontwikkelen van zwangerschapsdiabetes verlaagt.
Gericht op gezondheidswinst
