Gericht op gezondheidswinst
Gericht op gezondheidswinst
08 DECEMBER 2023
Renate Winkels van Wageningen University & Research (WUR) en Cindy Veenhof van UMC Utrecht (UMCU), beiden bestuurslid van Alliantie Voeding in de Zorg, opende samen de avond. Ze blikten terug op mooie hoogtepunten van afgelopen jaar zoals de prijs voor het Goede Zorg Proef Je programma en de prijs voor het beste abstract over het pre- en rehabilitatieprogramma XtraFit. De hele avond stond in het teken van toekomstplannen van voedingsonderzoek binnen de Alliantie. Hoe kunnen de voedselkeuzes van patiënten binnen zorginstellingen gezonder en duurzamer worden? Wat betekent de voedseltransitie voor patiënten, en hoe kunnen we dit toepassen in gepersonaliseerd voedingsadvies? Door het volgen van de Richtlijn Eetomgevingen en de Richtlijnen Schijf van Vijf, die integraal onderdeel zijn van ons programma Goede Zorg Proef Je, zijn we met elkaar al een eind op weg naar betere voeding!
Pol Grootswagers (WUR) besprak de voordelen en uitdagingen van de verschuiving naar meer plantaardige voeding in de zorg. Wat gebeurt er als patiënten meer plantaardig gaan eten in de zorg? Hij benadrukte dat hoewel deze verschuiving gunstig is voor het milieu en het risico op bepaalde ziekten kan verlagen, er ook risico’s zijn, zoals verminderde eiwitkwaliteit. Volgens het Kenniscentrum Ondervoeding haalt slechts 50% van de patiënten hun eiwitbehoefte, nog veelal uit dierlijke eiwitten. Het advies van Pol luidt ‘Zolang mensen een kleine hoeveelheid dierlijke eiwitten eten, zoals flexitarisch of vegetarisch, is het met doorgerekende ziekenhuismaaltijden met de juiste eiwitcombinaties mogelijk om de juiste aminozuren binnen te krijgen. Maar met een volledig veganistisch dieet wordt dit complexer’. Pol stelt voor om met een tool de "aminozuurpuzzel" op te lossen. Deze tool houdt rekening met de essentiële aminozuren én verteerbaarheid, om ervoor te zorgen dat patiënten voldoende hoogwaardige eiwitten binnenkrijgen om hun spiermassa te behouden.
Afgelopen jaar zijn, mede door Regiodeal Foodvalley, veel projecten gestart rondom voeding en leefstijl in de medische behandeling. Een mooi voorbeeld hiervan is de studie Plate-DM, een interventie naar een plantaardig eetpatroon voor mensen met type 2 diabetes. Arts-onderzoeker Lucas Hoes (UMCU) lichtte de onderzoeksopzet en de uitdagingen uit de praktijk toe. Desiree Lucassen (WUR) ging ook in op de uitdagingen in de praktijk. Zij besprak innovatie methoden om voedingsinname te meten en een beter eetpatroon te beïnvloeden.
Het XtraFit programma in Ziekenhuis Gelderse Vallei (ZGV) loopt voorop om kennis over bewegen en voeding toe te passen voor een operatie. Tjarda van Heek, chirurg in ZGV, vertelt: 'Patiënten die een colorectaal carcinoom ondergaan, leveren topsport. Daarom willen we dat ze zo fit mogelijk de operatie in gaan. We evalueren nu het preoperatief gepersonaliseerd voedings- en beweegadvies’. Tevens werken ze met WUR aan het verhogen van de aandacht voor vezels om postoperatieve uitkomsten te verbeteren. Ook werd nieuw onderzoek in ZGV naar de voedingstoestand van mensen met een diabetische voet gepresenteerd. ‘In de praktijk is voedingsadvies onderbelicht en niet altijd onderdeel van de behandeling’, lichten Joe Kolkert en Tessa de Smit toe, 'door in te zetten op de juiste instrumenten voor het screenen van de voedingstoestand van patiënten met een diabetische voet kunnen we de juiste voedingsinterventie aanbieden. Hiermee kunnen we de negatieve spiraal van wondgenezing doorbreken, de kwaliteit van leven verbeteren en besparen op zorgkosten.
De paneldiscussie, geleid door professor Marianne Geleijnse (WUR), ging dieper in op wat de verschuiving naar meer plantaardige voeding, zoals ook vastgelegd in de Greendeal duurzame zorg 3.0, betekent in de klinische praktijk. Panellid Emmelyne Vasse, diëtist en projectleider Alliantie Voeding, haakt hierop in: 'In het ziekenhuis hebben veel patiënten risico op ondervoeding, en als mensen geen eetlust hebben, zijn we soms al blij dat ze iets willen eten, ook als dit niet plantaardig is.' Panellid Martin Hemels, cardioloog in Rijnstate, vult hierbij aan: 'We moeten als artsen meer verwijzen naar de diëtisten en het leefstijlloket. De artsen zouden ambassadeurs moeten zijn van goede voeding in de zorg.' Over de stelling dat de zorg een voorbeeldfunctie heeft wat betreft goede voeding, is de hele zaal het eens. Panellid Sander Biesbroek, onderzoeker aan de WUR, licht toe: 'Consumenten hebben moeite met keuzevrijheid, dus het ziekenhuis is een window of opportunity om mensen te inspireren om gezonder te eten.'
De avond eindigde feestelijk met twee toekenningen voor onderzoek om persoonsgerichte, evidence-based voedingszorg te verbeteren. Tom van Loenhout, cardioloog en voorzitter van Alliantie Voeding in de Zorg, benadrukte het belang van samenwerken tussen de partners in de Alliantie en was blij met de 13 ingediende voorstellen. Onderzoeker Michiel Balvers (WUR) ontving 30.000 euro voor het project 'Chronische Wonden en Voeding: Waar zijn de Vitamines?'. Hij wil met NutriProfiel de vitamine-status bij patiënten met chronische wonden in kaart brengen om deficiënties vroegtijdig te herkennen en corrigeren voor betere zorg. Laura Heusschen, onderzoeker bij Rijnstate, ontving namens het onderzoeksteam de tweede subsidie van 30.000 euro, voor het project PIONEER, 'Improving Nutrition and Health during Pregnancy after Bariatric Surgery'.
Onze digitale nieuwsbrief verschijnt regelmatig
