15 jaar gericht op gezondheidswinst
15 jaar gericht op gezondheidswinst
02 JUNI 2022
Promovendus Rianne Slingerland - Boot onderzoekt wat adequate voeding voor mensen op en na de IC inhoudt
In haar promotietraject ‘Safety and Optimization of Nutrition Therapy during Critical Illness and Convalescence’ kijkt Rianne voornamelijk naar de rol van voeding tijdens metabole stress en in de herstelfase erna. Ze beantwoordt daarbij drie subvragen: Hoeveel voeding hebben mensen nodig op de intensive care (IC)? Hoe krijg je ze adequaat gevoed? En: hoe krijg je ze na de IC adequaat gevoed? Het zijn belangrijke vragen die voor veel opheldering en gezondheidswinst kunnen zorgen. ‘Afgelopen jaren komt er steeds meer aandacht voor voeding in het algemeen, maar ook op de IC. Eerst was het idee: "als je sondevoeding geeft aan de kritisch zieke patiënt komt het wel goed”, maar hoe meer onderzoek we doen, hoe meer we ervan bewust worden dat het anders moet,’ vertelt Rianne. In dit artikel vind je een overzicht van Riannes onderzoeken per subvraag.
Om IC-patiënten goed te kunnen voeden moet er allereerst onderzocht worden wat dan precies adequate voeding is. Dat deed Rianne middels de COMBO-ENERGY- en de Macronutriënten Refeeding-studie.
In de COMBO-ENERGY-studie stond de vraag centraal hoeveel energie IC-patiënten nu eigenlijk nodig hebben. Rianne: ‘De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid energie voor de normale bevolking geldt niet voor IC-patiënten: sommigen hebben koorts, anderen zijn juist in slaap gebracht.’ Hoeveel energie een patiënt nodig heeft, wordt normaal middels indirecte calorimetrie gemeten via de Quark. ‘De Quark is een oud en groot apparaat. Nu is er een nieuwe, kleine machine dat je bij de beademingsapparatuur kunt zetten en zelfs adviezen over beademingsinstellingen kan geven. Die machine hebben we getest en daaruit blijkt dat het een interessant alternatief voor de Quark.’ De resultaten zijn gepubliceerd in Clinical Nutrition ESPEN.
In de Macronutriënten Refeeding-studie onderzocht Rianne het effect van separate macronutriënteninname tijdens de eerste paar dagen van IC-opname op de overleving na zes maanden. Ze includeerde een selecte groep patiënten met het zogeheten refeeding syndroom, dat optreedt wanneer patiënten een langere periode slechte voeding hebben gehad. Als ze via sondevoeding ineens een grote hoeveelheid calorieën of koolhydraten krijgen kunnen er onder andere metabole stoornissen optreden. ‘Uit de literatuur weten we dat je in de eerste drie dagen van een IC-opname de patiënt niet 100% van de energietargets moet geven. Aangezien energie komt uit macronutriënten, geldt dit advies daar dan ook voor? Zo nee, welke verhoudingen kun je dan adviseren?’ Rianne onderzocht of er een associatie is tussen de inname van macronutriënten gedurende de eerste drie opnamedagen en de overleving na zes maanden. Het artikel verschijnt binnenkort in het wetenschappelijke tijdschrift Clinical Nutrition.
Het is ook belangrijk om te weten hoe een patiënt voeding het beste binnenkrijgt. Rianne focust zich voor deze subvraag op de methode van voeding toedienen, bijvoorbeeld via een nieuw soort sonde die binnen de Vision-studie wordt getest. In deze studie deed Rianne onderzoek naar een voedingssonde met een camera in het uiteinde. Rianne: ‘Met deze sonde kan je aan bed zien waar je hem plaatst, of die bijvoorbeeld wel in de maag van de patiënt terecht komt of in de longen. Het probleem is namelijk dat je dat niet aan de patiënt kan zien als die in slaap is.’ De resultaten van deze studie zijn recent gepubliceerd. ‘Het is een prachtig nieuw apparaat, maar nog niet geschikt voor alle IC-patiënten. Zo zou het handig zijn om de sonde te kunnen sturen. Ook moet er gekeken worden naar de kosten, want deze sonde is duurder dan de standaard. Het zou ook goed zijn als we deze methode kunnen valideren tegen endoscopische plaatsing zoals de MDL-artsen dat doen, maar daar moet vervolgonderzoek zich op richten.’
Na de IC moeten patiënten vaak weer zelf gaan eten, maar lukt dat adequaat? Hoe kun je patiënten daarbij ondersteunen? Dat onderzocht Rianne binnen de Prospect 1-studie. De studie bestond uit een retrospectief deel en een prospectief deel. In het retrospectieve deel onderzocht Rianne wat patiënten bestellen via het maaltijdsysteem van Ziekenhuis Gelderse Vallei en of ze daarbij hun energie- en eiwittargets halen. Deze targets worden met een diëtist opgesteld met als doel het herstel te bevorderen, waarbij de individuele situatie wordt meegenomen. Rianne concludeerde dat patiënten tijdens het bestellen niet al hun targets haalden. In het prospectieve deel bekeek Rianne of de patiënten het bestelde eten ook opeten. Daarvoor fotografeerden verpleegkundigen alle maaltijdrestanten. Promovendus Yente Boelens is ook betrokken bij de Prospect-1 studie en legt uit: ‘We kijken aan de hand van de foto’s per maaltijdcomponent, zoals aardappels, vlees of groente, hoeveel procent de patiënt heeft opgegeten. Daaruit kunnen we berekenen hoeveel targets de patiënt heeft behaald.’ Het onderzoek wordt binnenkort gepubliceerd in Clinical Nutrition.
Het onderzoek van Rianne is dus belangrijk om meer inzicht te verkrijgen in wat adequate voeding voor mensen op en na de IC betekent. En dat is hard nodig, want er ontbreekt nog veel kennis. Rianne: ‘Nu we meer kennis ontwikkelen zien we dat het niet afdoende is om gestandaardiseerde sondevoeding aan de IC-patiënt te geven, maar dat we ook veel nog niet weten.’ Rianne is blij dat ze bij kan dragen aan die kennisontwikkeling. ‘Hoe meer je erover weet hoe waardevoller het wordt om onderzoek te doen naar de verschillende aspecten rond voeding op en na de IC.’ Rianne hoopt dat er in de toekomst meer studies volgen rond individuele voedingszorg. ‘Ik hoop dat we gaan kijken en meten wat déze patiënt nodig heeft en niet dé IC-patiënt. De voedingsindustrie kan daar ook een grote rol in spelen.’
Rianne verwacht begin volgend jaar te promoveren. Daarmee is zij de tweede promovendus op de onderzoekslijn Metabole Stress van Alliantie Voeding in de Zorg onder professor Arthur van Zanten, internist-intensivist in Ziekenhuis Gelderse Vallei en buitengewoon hoogleraar Voeding en Metabole Stress aan de leerstoelgroep Nutritional Biology van Wageningen University & Research. Hij wordt 9 juni geïnaugureerd onder de titel ‘Let food be thy medicine’. De inauguratie is die dag live te volgen via WUR. Riannes copromotor is Marco Mensink, assistant professor WUR, bij de leerstoelgroep Humane Voeding en Gezondheid.
Elke 6-8 weken verschijnt onze digitale nieuwsbrief.
