22 SEPTEMBER 2022
Auke Verkaar onderzoekt de relatie tussen voeding en slaap
Slapen bepaalt een groot deel van ons dagelijks leven, ritme en kwaliteit van leven. Desondanks kan er flink wat verbeterd worden: 25% van de Nederlanders slaapt minder lang dan wordt aanbevolen voor hun leeftijd. En mensen met chronische ziekten slapen vaak nog minder; veel patiënten hebben een slechte slaapkwaliteit of lijden zelfs aan slaapproblemen. Er is steeds meer bekend over de relatie tussen voeding en slaap, waaronder dat een slecht slaappatroon zorgt voor hogere energie-inname de dag erna en ongezondere voedingskeuzes. Maar of je met voeding ook kan zorgen voor betere slaap is minder bekend, al helemaal niet bij chronisch zieke patiënten. Omdat juist deze groep veel baat kan hebben bij een betere slaapkwaliteit hoopt Auke Verkaar inzicht te krijgen in de relatie tussen gezonde voeding en slaap bij patiënten.
In het eerste deel van het onderzoek zoomt Auke in op het verband tussen voeding en slaap in de algemene populatie. Hiervoor gebruikt ze een grote dataset van de Rotterdam Studie in samenwerking met het Erasmus MC. Aan deze observationele studie deden ongeveer 15.000 45+’ers uit de omgeving van Rotterdam mee, waarbij onder andere gegevens over de gezondheid werden verzameld. Auke gebruikt de data van ongeveer 2000 deelnemers die een vragenlijst over hun slaapkwaliteit hebben ingevuld. Daarnaast gebruikt ze objectieve slaapgegevens van circa 500 mensen. Deze deelnemers hebben daarvoor een week lang geslapen met een actigraphy horloge, een soort smart watch, die verschillende slaapuitkomsten meet aan de hand van bewegingen. Het is een groot voordeel en uniek dat slaap objectief is gemeten, aangezien andere observationele onderzoeken naar de relatie tussen voeding en slaap vaak alleen gebruik maken van vragenlijsten. Auke is net gestart met de analyse van de dataset.
In het tweede deel van Aukes onderzoek bekijkt Auke de relatie tussen voeding en slaap bij patiënten. Daarvoor gebruikt ze bestaande interventiestudies van Alliantie Voeding in de Zorg: de Voed Je Beter-studies voor hart- en vaatziekten en diabetes en de SoFiT-studie voor patiënten met dikkedarmkanker die last hebben van aan kanker gerelateerde vermoeidheid. ‘Juist deze patiëntengroepen geven aan slecht te slapen, dus het is heel waardevol dat we hun slaap nu kunnen onderzoeken,’ vertelt Auke.
In de Voed Je Beter-studies wordt er alleen een interventie uitgevoerd met gezonde voeding, in de SoFiT-studie worden er ook bewegingstips gegeven. Deelnemers aan de Voed je Beter-studies krijgen een half jaar lang persoonlijk voedingsadvies door een diëtist gebaseerd op de Richtlijnen Goede Voeding. In de SoFiT-studie krijgen mensen begeleiding van een leefstijlcoach, gebaseerd op de Wereld Kanker Onderzoek Fonds-leefstijladviezen. ‘Doordat we in deze interventiestudies iets veranderen aan het eet- en beweegpatroon kunnen we onderzoeken of dit echt leidt tot een verandering in de slaapkwaliteit,’ zegt Auke.
Auke voert haar onderzoek uit onder begeleiding van prof. dr. Ellen Kampman en dr. ir. Renate Winkels van Wageningen University & Research. Het onderzoek wordt mogelijk gemaakt door funding van de onderzoeksschool van Wageningen University & Research, VLAG.
Onze digitale nieuwsbrief verschijnt regelmatig