14 MEI 2021

Ontwikkeling van evidence-based leefstijladvies voor patiënten met dikkedarmkanker

Patiënten met dikkedarmkanker hebben in de spreekkamer vaak veel vragen over voeding en bewegen tijdens en na hun behandeling, maar wetenschappelijk onderbouwde richtlijnen specifiek voor deze groep ontbreken. Hier komt verandering in door de bundeling van twee grote onderzoeken binnen de Regio Deal Foodvalley. Promovenda Anne-Sophie van Lanen: ‘Als er voedings- en beweegadvies op maat is, kan de patiënt mogelijk zelf zijn of haar ziektetraject beïnvloeden.’

Om deze voedings- en beweegrichtlijnen te ontwikkelen is kennis nodig over de verbanden tussen voeding, beweging en ziektebeloop. Veel factoren spelen hierbij een rol, zoals leefstijl, lichaamssamenstelling, type behandeling en tumorbiologie. Verschillende groepen patiënten hebben dus mogelijk baat bij verschillende adviezen. Het onderzoek om tot evidence-based richtlijnen te komen is complex, maar deze samenwerking tussen Wageningen University & Research (WUR) en Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMC Utrecht) binnen Regio Deal Foodvalley biedt uitkomst.

Samenvoeging van twee studies

Zowel de COLON-studie als de PLCRC-PROTECT-studie zijn langlopende onderzoeken waar veel ziekenhuizen, centra en patiënten met dikkedarmkanker aan deelnemen. Beide studies onderzoeken voedingsgewoontes en andere aspecten van de leefstijl tijdens en na de behandeling. Omdat de studies veelal dezelfde meetinstrumenten gebruiken, zijn de resultaten goed samen te voegen. Door de samenvoeging wordt de studiepopulatie groter, waardoor het mogelijk wordt binnen specifieke subgroepen onderzoek te doen. Hierdoor kunnen er nauwkeurigere conclusies getrokken worden over de verbanden tussen voeding, beweging, en ziektebeloop (terugkeer van de tumor en overleving) van patiënten. Anne-Sophie van Lanen (WUR) en Karel Smit (UMC Utrecht) doen hun promotieonderzoek binnen deze studie. Anne-Sophie: ‘Ik denk dat de kracht van ons onderzoek is dat we deze studies samenvoegen. Het delen en combineren van data kan heel waardevol zijn, zeker wanneer de studies zo op elkaar lijken in opzet, zoals het geval is bij de COLON- en de PLCRC-PROTECT-studie.’

Meer kennis

Anne-Sophie is voedingswetenschapper en wil vooral bijdragen aan een voedingsadvies op maat. ‘Elke patiënt met dikkedarmkanker is anders, dus zouden we elke patiënt wel hetzelfde voedingsadvies moeten geven? Hier is nog weinig over bekend, en daar wil ik met dit onderzoek verandering in brengen.’ Karel is arts in opleiding tot internist en het valt hem op dat er veel patiënten leefstijlgerelateerde vragen hebben. Karel: ‘Ik wil daarom graag meer leren over de invloed van beweging en voeding op ziektebeloop. Met mijn promotieonderzoek hoop ik bij te kunnen dragen aan het uitbreiden van de bestaande kennis, zodat we als zorgverleners patiënten hier steeds beter in kunnen begeleiden. Leefstijlinterventies vind ik daarnaast mooi praktisch toepasbaar: de patiënt kan er zelf mee aan de slag.’ Om ervoor te zorgen dat de uiteindelijk ontwikkelde adviezen breed geïmplementeerd worden overleggen de onderzoekers met verschillende partners in de regio, van fitnesscentrum tot ziekenhuis. Alliantie Voeding in de Zorg werkt hieraan mee door haar netwerk beschikbaar te stellen en te betrekken en communicatie te verzorgen.

Regio Deal Foodvalley

Regio Deal Foodvalley werkt binnen drie thema’s aan het doel om de transitie naar een duurzaam en gezond voedselsysteem te versnellen. Binnen het thema ‘Voeding en Gezondheid’ zet de Regio Deal in op gezonde inwoners door kennis en praktijk te koppelen en richt hier zich bijvoorbeeld op het aanbieden van gezonde voeding voor kwetsbare groepen, zoals kankerpatiënten. De ontwikkeling van wetenschappelijk onderbouwd voedings- en beweegadvies aan patiënten met dikkedarmkanker valt hier ook onder.