03 MAART 2022

Studenten en ouderen in gesprek over het belang van gezonde voeding bij het ouder worden

We worden in Nederland gemiddeld steeds ouder en de kennis over hoe voeding en bewegen kunnen bijdragen aan het behoud van vitaliteit en zelfredzaamheid neemt toe. Die theorie komt echter vaak niet bij de oudere terecht. De Gemeente Ede wil de kennis van senioren vergroten en hen helpen die toe te passen om hun vitaliteit te verhogen. Samen met de gemeente en studenten van Wageningen University & Research zetten we daarin een eerste stap: tijdens een inloopochtend en een lunch bij buurtcentrum De Schakel in Lunteren gingen studenten en een diëtist in gesprek met ouderen over voeding en proefden ze meteen gezonde gerechten.

Studenten en ouderen in gesprek over gezonde voeding bij het ouder worden

Ongeveer 80% van de ouderen lijdt aan één of meer chronische ziekten en ruim één op de vijf is ondervoed of heeft een hoog risico daarop. We onderzoeken manieren die helpen om ouderen langer vitaal en zelfstandig te houden. Daarbij werken we niet alleen samen met ziekenhuizen maar ook met de eerstelijnszorg en het sociale domein, zodat we kunnen aansluiten bij wat al werkt in de praktijk. Zo onderzochten masterstudenten van Wageningen University & Research (WUR) hoe je ouderen kunt bereiken met informatie over gezonde voeding. Zij brachten hun theorie in de praktijk door aan te haken bij bestaande activiteiten in het Buurthuis van Lunteren.

Eerder voedingsadvies

‘We merken dat voedingsadvies en –informatie nauwelijks bij de oudere terecht komt, of pas in het ziekenhuis of de zorginstelling,’ legt Emmelyne Vasse, programmaleider Ouderen bij Alliantie Voeding in de Zorg en diëtist uit. ‘Dat is een gemiste kans, want het is fijn als de oudere er eerder al iets aan heeft om langer zelfstandig thuis te kunnen wonen. We wilden weten hoe je oudere inwoners van Ede eerder kunt informeren over gezonde voeding. Met onze partner Gemeente Ede en ons lokale netwerk Voeding & Ouderen zijn vragen geformuleerd en daarmee zijn studenten in gesprek gegaan met thuiswonende ouderen uit de Gemeente Ede, vertegenwoordigers van de Voedselraad en professionals uit het sociaal domein in de gemeente. Eén van de adviezen van de studenten was om in buurthuizen aan te haken bij al bestaande sociale activiteiten en daarbij het thema voeding in te passen. Het Buurthuis in Lunteren wilde dit graag samen met de studenten in de praktijk doen.

Praktijkervaring

Lunteren Aktief is een stichting bestaande uit dorpshuis Het Westhoffhuis en buurtcentrum De Schakel in Lunteren. De stichting heeft veel praktijkervaring met ouderen en organiseert onder andere wekelijks bijeenkomsten voor thuiswonende senioren. Ze wilde graag de voedingsinformatie koppelen aan haar inloopochtend en lunch voor ouderen. Marjan Walraven van Lunteren Aktief: ‘Met de Gemeente Ede werken we samen binnen het project Laagdrempelige Ontmoetingen. Het doel van dit project is de zelfredzaamheid van ouderen vergroten. Daarbij willen we niet alleen samenkomen maar ook informatie geven die nuttig, actueel en laagdrempelig is. Voeding is daar onderdeel van. Wij hebben niet de kennis in huis, maar kunnen wel faciliteren met onze praktijkervaring en het netwerk, zodat we van elkaar kunnen leren.’

Theorie naar praktijk en andersom

WUR wil waarde creëren door onderzoeksresultaten praktisch toe te passen in de maatschappij en daarop handelden de studenten in dit project. ‘Het was erg leuk om onze bevindingen te vertalen naar de praktijk,’ vertelt masterstudent Anita Manasijev. Daarbij leerde ze van de praktijkervaring van Marjan en de vrijwilligers. Ze legt uit: ‘Ouderen hebben al een eigen referentiekader en mening over voeding en hebben geen behoefte aan iemand die vertelt wat ze moeten doen en dan weer weg is. Ik adviseerde de studenten in gesprek te gaan en extra informatie te geven bij de kennis die de oudere al heeft.’ Dat werkte goed. Anita vertelt: ‘Bij de koffie serveerden we appel met kaneel uit de oven, en we vroegen de ouderen: hoe zou je dat zelf maken? Wat eet je zelf bij de koffie en hoe kan het gezonder? Als je het stapje voor stapje aanpakt landt een boodschap beter. Na de koffie-ochtend vroegen sommigen het recept.’

Samenwerking

De pilot met studenten is nu afgelopen. Marjan: ‘We hopen dat een nieuwe lichting studenten het overneemt en leert van onze tips en tops, zodat we het kunnen verfijnen. Daarover zijn we al in gesprek.’ Verder hoopt ze dat het initiatief over gezonde voeding overgenomen kan worden door andere buurthuizen. Bovendien is een geïnteresseerde diëtist in gesprek over samenwerking, wat aansluit bij de aanbevelingen van de studenten om een expert informatie en advies te laten geven. Ouderen blijken namelijk sneller geneigd informatie en advies aan te nemen van experts. Bovendien is het fijn als een diëtist bij de activiteiten aanwezig is zodat die specifieke voedingsvragen kan beantwoorden. Emmelyne blikt positief terug op de pilot: ‘Het laat zien dat laagdrempelig het gesprek aangaan bij kan dragen aan vergroten van kennis over voeding bij ouderen. Maar herhaling van de boodschap is nodig, het heeft tijd nodig om te beklijven. Het mooiste zou zijn als we dit kunnen uitrollen naar meer buurthuizen met hulp van de gemeente Ede.’