Gericht op gezondheidswinst
Gericht op gezondheidswinst
22 SEPTEMBER 2025
In het landelijk beleid is de laatste jaren meer aandacht voor het structureel inbedden van voeding, leefstijl en overgewicht in zorgopleidingen. De Alliantie Voeding in de Zorg werkt samen met partners hieraan en coördineert de Werkgroep Voeding in het Geneeskundecurriculum om zo initiatieven, beleid en inhoud bij elkaar te brengen. Om leefstijlonderwijs te versnellen en te verbreden werken we met de Coalitie Leefstijl in de Zorg aan leerdoelen, onderwijsvernieuwing en kennisdeling. In het UMC Utrecht wordt gewerkt aan een herziening van het Geneeskundecurriculum. Een van de onderwerpen die hierin meer aandacht krijgt is voeding, preventie en leefstijl. Hiervoor wordt o.a. gebruik gemaakt van de opgeleverde leerdoelen. In dit nieuwsbericht delen zij hun ervaringen en perspectieven.
Studenten geven aan graag meer te willen leren over leefstijl en preventie. Ook artsen en docenten zien de meerwaarde, al vraagt dit om verdere professionalisering. Celine La Croix, junior docent opleiding Geneeskunde UMC Utrecht: “Er is aandacht nodig voor het verder toerusten van docenten, zodat zij de leefstijl en preventie thema’s zowel in het onderwijs als in de praktijk goed kunnen integreren”.
Tegelijkertijd worden de leerdoelen soms als te algemeen en omvangrijk ervaren, waardoor het lastig is om concreet vast te stellen wanneer ze behaald zijn. Ook de beperkte onderwijstijd speelt hierbij een rol. Dit maakt het een uitdaging om preventie en leefstijl niet losstaand, maar als vanzelfsprekend onderdeel in elk blok te laten terugkomen. Samenwerking is essentieel om de inhoud goed in te bedden en te voorkomen dat het thema los staat van de medische inhoud. “Door leefstijl, preventie, planetary health, global health, public health met elkaar en de medische inhoud te verbinden, wordt duidelijk dat dit geen afzonderlijke onderwerpen zijn, maar samen een fundament vormen voor de arts van de toekomst. Zo wordt voor studenten zichtbaar dat dit onlosmakelijk bij het artsenberoep hoort”. Aldus Celine La Croix.
“In de Werkgroep Voeding in het Geneeskundecurriculum bestaat veel enthousiasme om de leerdoelen tot een succes te maken”, licht Margriet Bosselaar, beleidsmedewerker Opleiding Geneeskunde UMC Utrecht toe. Zij werkt mee in het coördinatieteam om onderling te leren van onderwijsvernieuwing en meer met elkaar uit te wisselen “de ene faculteit richt zich op het verder ontwikkelen van bestaand onderwijs terwijl de andere een nieuwe cursus ontwikkeld, of beiden. Voorbeelden zijn het ontwikkelen van een format voor gezondheidsgericht klinisch redeneren, motiverende gespreksvoering maar ook leefstijl en kanker óf voeding en inflammatie”.
“Een belangrijk voordeel is dat we bespreken hoe we gebruik kunnen maken van elkaars materiaal. In een tijd van Open Science en Open Education is dit onmisbaar. We willen via Edusources materiaal delen tussen geneeskunde opleidingen en daarin optrekken met wat er ook al ontsloten wordt voor HBO opleidingen ”. Duidt zij. Het doel is binnenkort een divers aanbod te hebben waarmee we écht bijdragen aan leefstijl en preventie in het onderwijs en gebruik ook toelichten op het onderwijscongres op 26 november.
Via projecten, onderzoek naar leerwensen, onderwijspilots en het leren van en met elkaar groeien de initiatieven. Onderwijsvernieuwing kost tijd. Margot de Regt, projectleider bij Alliantie Voeding in de Zorg en coördinator van de Werkgroep Voeding in het Geneeskundecurriculum “de inzet en steun van de Coalitie Leefstijl in de Zorg helpt het veld vooruit. Door kennis uit te wisselen en best practices te delen, leren we niet alleen wat werkt, maar ook waarom iets soms niet lukt. De focus ligt op samenwerking en het creëren van koppelkansen. Omdat de praktijk per opleiding verschilt, leren we van elkaar om de implementatie van leefstijl en voeding in het curriculum écht van de grond te krijgen”.
Er zijn op MBO, HBO en WO-opleidingen al mooie ontwikkelingen om het leefstijlonderwijs te versterken. Het congres Leren & Leefstijl: Bouwstenen voor Zorgonderwijs dat op 26 november 2025 in Utrecht wordt georganiseerd is dé ontmoetingsplek voor iedereen die bijdraagt aan toekomstbestendig zorgonderwijs. Op het programma mooie key notes, inspirerende worskhops en een schoolplein met praktische voorbeelden en onderwijsmateriaal. Het congres is bedoeld voor beleidsmakers, docenten, studenten en andere zorgprofessionals, er zijn geen inschrijfkosten. Zie hier het programma en de aanmeldlink.
De ontwikkeling en implementatie van de leerdoelen leefstijl en voeding is mogelijk dankzij nauwe samenwerking tussen diverse partijen. Deze gezamenlijke aanpak zorgt ervoor dat leerdoelen breed worden gedragen, worden ingebed in het onderwijs en aansluiten bij de behoeften van zowel studenten als de praktijk. De aandacht voor voeding, leefstijl en overgewicht in het zorgonderwijs sluit aan bij landelijke beleidskaders zoals het Nationaal Preventieakkoord, het Integraal Zorgakkoord en opleidingskaders voor artsen, verpleegkundigen en andere zorgprofessionals. Door de leerdoelen te verankeren in het curriculum, wordt ingespeeld op de groeiende noodzaak om leefstijl een integraal onderdeel te maken van medische opleidingen.
Onze digitale nieuwsbrief verschijnt regelmatig
